M. Tullius Cicero, De Partitione Oratoria
A. S. Wilkins, Ed.

21. P. Ac laudandi vituperandique rationes, quae non ad bene dicendum solum sed etiam ad honeste vivendum valent, exponam breviter atque a principiis exordiar et laudandi et vituperandi. [71] omnia enim sunt profecto lau- danda quae coniuncta cum virtute sunt, et quae cum vitiis vituperanda. Quam ob rem finis alterius est honestas alterius turpitude. Conficitur autem genus hoc dictionis narrandis exponendisque factis, quod sine ullis argumentationibus ad animi motus leniter tractandos magis quam ad fidem faciendam aut confirmandam accommodatur. Non enim dubia firmantur, sed ea quae certa aut pro certis posita sunt augentur. Quam ob rem ex eis quae ante dicta sunt et narrandi et augendi praecepta repetentur. [72] et quoniam in his causis omnis ratio fere ad voluptatem [p. 3021] auditoris et ad delectationem refertur, utendum erit in eis ornata oratione et¹ singulorum verborum insignibus, quae habent plurimum suavitatis—id fit, si factis verbis aut vetustis aut translatis frequenter utamur—, et ipsa² constructione verborum, ut paria paribus et similia similibus saepe referantur, ut contraria, ut geminata, ut circumscripta numerose, non ad similitudinem versuum, sed ad explendum aurium sensum apto quodam quasi verborum modo. [73] adhi- bendaque frequentius etiam illa ornamenta rerum, sive quae³ admirabilia sive nec opinata sive significata monstris prodigiis et oraculis sive quae videbuntur ei de quo agemus cecidisse divina atque fatalia. Omnis enim exspectatio eius qui audit et admiratio et improvisi exitus habent aliquam in audiendo voluptatem.