5.
[11]
Popilio L. Opimius, fortissimus consul,
numquam de Q. Metello non modo C. Marius, qui erat inimicus,
sed ne is quidem qui secutus est, M. Antonius, homo
eloquentissimus, cum A. Albino conlega senatum aut1 populum
est cohortatus; at pro me superiores consules semper
ut referrent flagitati sunt; sed veriti sunt ne gratiae causa
facere viderentur, quod alter mihi adfinis erat, alterius causam
capitis receperam; qui provinciarum foedere infrenati2
totum illum annum querelas senatus, luctum bonorum, Italiae
gemitum pertulerunt. Kalendis vero Ianuariis postea quam
orba res publica consulis fidem tamquam legitimi tutoris
imploravit, P. Lentulus consul, parens, deus, salus nostrae
vitae, fortunae, memoriae, nominis, simul ac de sollemni
deorum3 religione rettulit, nihil humanarum rerum sibi prius
quam de me agendum iudicavit.
[12]
atque eo die confecta res
esset, nisi is tribunus plebis quem ego maximis beneficiis
quaestorem consul ornaram, cum et cunctus ordo et multi
eum summi viri orarent, et Cn. Oppius4 socer, optimus vir,
ad pedes flens iaceret, noctem sibi ad deliberandum postulasset;
quae deliberatio non in reddenda, quem ad modum
non nulli arbitrabantur5, sed, ut patefactum est, in augenda
mercede consumpta est. postea res acta est in senatu alia
nulla: cum variis rationibus impediretur, voluntate6 tamen
perspecta7 senatus, causa ad8 vos mense Ianuario deferebatur.
hic tantum9 interfuit inter me et inimicos meos.
[13]
ego, cum
homines in tribunali Aurelio palam conscribi centuriarique
vidissem, cum intellegerem veteres ad spem caedis Catilinae
copias esse revocatas, cum viderem ex ea parte homines,
cuius partis nos vel principes numerabamur, partim quod
mihi inviderent, partim quod sibi timerent, aut proditores
esse aut desertores salutis meae, cum duo consules empti
pactione provinciarum auctores se inimicis rei publicae tradidissent,
cum egestatem avaritiam libidines suas viderent
expleri non posse nisi me10 constrictum domesticis hostibus
dedidissent, cum senatus equitesque11 Romani flere pro me ac
mutata veste vobis supplicare edictis atque imperiis vetarentur,
cum omnium provinciarum pactiones, cum omnia cum
omnibus foedera reconciliationesque12 gratiarum sanguine meo
sancirentur, cum omnes boni non recusarent quin vel pro me
vel mecum perirent, armis decertare13 pro mea salute nolui,
quod et vincere et vinci luctuosum rei publicae fore putavi.
at inimici mei,
[14]
mense Ianuario cum de me ageretur, corporibus
civium trucidatis flumine sanguinis meum reditum
intercludendum putaverunt.
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
2 infrenati Koch, Muell.: irinati P et pler.: irritaqui Gt: irritati εeks: irretiti Naugerius (1), Halm: devincti Schmidt
3 sollemni deorum Halmio auct. Muell.: solem de P rell. praeter w (solempni de)
4 Oppius PB: Pompeius rell.
5 arbitrabantur Naugerius (1): arbitrantur codd.
6 voluntate Lg. 24: et voluntate rell.
7 perspecta Angelius: perfecta codd.
8 ad apud P rell.
9 quantum Madv.
10 me suppl. Naugerius (1)
11 equitesque k et corr. ct: equites rell.
12 que add. Koch: reconciliationes bks: ac recon. Klotz: reconciliatione P rell.
13 decertari Klotz
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark. Albert Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1909. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.