17. vetant leges
sacratae, vetant xii tabulae leges privatis hominibus1 inrogari;
id est enim privilegium. nemo umquam tulit; nihil est
crudelius, nihil perniciosius, nihil quod minus haec civitas
ferre possit. proscriptionis miserrimum nomen illud et
omnis acerbitas Sullani temporis quid habet quod maxime
sit insigne ad memoriam crudelitatis? opinor, poenam in
civis Romanos nominatim sine iudicio constitutam.
[44]
hanc
vos igitur, pontifices, iudicio atque auctoritate vestra tribuno
plebis potestatem dabitis, ut proscribere possit quos
velit? quaero enim quid sit aliud2 nisi3 proscribere4 “velitis ”
“ivbeatis vt M. Tvllivs in civitate ne sit bonaqve eivs ”
“vt mea sint”: ita enim re, etsi5 aliis verbis, tulit. hoc plebei
scitum6 est? haec lex, haec rogatio est? hoc vos pati potestis,
hoc ferre civitas, ut singuli cives singulis versiculis e civitate
tollantur? equidem iam perfunctus sum; nullam vim,
nullum impetum metuo; explevi animos invidorum, placavi
odia improborum, saturavi etiam perfidiam et scelus proditorum;
denique de mea causa, quae videbatur perditis civibus
ad invidiam esse proposita, iam omnes urbes, omnes
ordines, omnes di atque homines iudicaverunt.
[45]
Vobismet
ipsis, pontifices, et vestris liberis ceterisque civibus pro vestra
auctoritate et sapientia consulere debetis. nam cum
tam moderata iudicia populi sint a maioribus constituta,
primum ut ne poena capitis cum pecunia coniungatur, deinde
ne improdicta7 die quis accusetur, ut ter ante magistratus
accuset intermissa die quam multam inroget aut iudicet8,
quarta sit accusatio trinum nundinum prodicta die, quo die
iudicium sit futurum, tum9 multa etiam ad placandum atque
ad misericordiam reis concessa sunt10, deinde exorabilis populus,
facilis suffragatio pro salute, denique etiam, si qua res
illum diem aut auspiciis aut excusatione sustulit11, tota causa
iudiciumque sublatum est12: haec cum ita sint in iure, ubi
crimen est, ubi accusator, ubi testes, quid indignius quam,
qui neque adesse sit iussus neque citatus neque accusatus,
de eius capite, liberis, fortunis omnibus conductos et sicarios
et egentis13 et perditos suffragium ferre et eam legem putari14?
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 privatis hominibus privatis in hom. PBHebk: privatis * hom. G: de privatis hom. c: privatis vim hom. t: privis hom. Scaliger
2 sit aliu* P1 (aliud H): si tali vi P2 rell.
3 nisi suppl. Landgraf (§§ 53, 54): ac Halm (§ 51)
4 proscribere del. Lange
5 re etsi Momms.: fecit si codd. (fecit etsi Hbk）
6 plebiscitum HGbe et in mg. t
7 improdicta Momms.: in prodicta PG: in praedicta BtM: pro indicta Hbc: indicta k
8 capitis iudicet Lange
9 tum cum Lange
10 sunt Me Klotz: sint codd.
11 sustulerit ut Halm ita k
12 est codd.: sit Naegelsbach in iure Muell.: in re codd. (iure k): in reo Madv.
13 et egentis Halm: et gentis P1: egentis P2 rell. praeter Bw (gentis)
14 putari Madv.: putare codd.
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark. Albert Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1909. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.