22.
[50]
Cn. Pompeius pater rebus Italico bello maximis
gestis P. Caesium, equitem Romanum, virum bonum, qui
vivit, Ravennatem foederato ex populo nonne civitate donavit?
quid? cohortis duas universas Camertium C. Marius1?
quid? Heracliensem2 Alexam P. Crassus, vir amplissimus,
ex ea civitate quacum prope singulare foedus Pyrrhi temporibus
C. Fabricio consule ictum putatur? quid? Massiliensem
Aristonem L.3 Sulla? quid? quoniam de Gaditanis
agimus, idem servos novem4 Gaditanos? quid? vir sanctissimus
et summa religione ac modestia, Q. Metellus Pius, Q.
Fabium Saguntinum? quid? hic qui adest, a quo haec
quae ego nunc percurro subtilissime sunt omnia perpolita5,
M. Crassus, non Aveniensem6 foederatum civitate donavit,
homo cum gravitate et prudentia praestans, tum vel nimium
parcus in largienda civitate?
[51]
hic tu Cn. Pompei beneficium
vel potius iudicium et factum infirmare conaris, qui fecit
quod C. Marium fecisse audierat, fecit quod P. Crassum,
quod L. Sullam, quod Q. Metellum, quod M. Crassum,7
quod denique domesticum auctorem patrem suum facere
viderat? neque vero id in uno Cornelio fecit; nam et
Gaditanum Hasdrubalem8 ex bello illo Africano et Mamertinos
Ovios9 et quosdam Vticensis et Saguntinos Fabios10
civitate donavit11. etenim cum ceteris praemiis digni sunt
qui suo labore et periculo nostram rem publicam defendunt,
tum certe dignissimi sunt qui civitate ea donentur pro qua
pericula ac tela subierunt. atque utinam qui ubique sunt
propugnatores huius imperi possent in hanc civitatem venire,
et contra oppugnatores rei publicae de civitate exterminari!
neque enim ille summus poeta noster Hannibalis illam
magis cohortationem quam communem imperatoriam voluit
esse:
hostem qui feriet, erit, inquit, mihi12 Carthaginiensis,
quisquis erit.
cuius civitatis sit13, id habent hodie14 leve et semper habuerunt,
itaque et civis undique fortis viros adsciverunt et
hominum ignobilium virtutem persaepe nobilitatis inertiae
praetulerunt.
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 C. Marius suppl. Lange
2 Heracliensem Lamb.: heraclesim PB
3 L. add. Baiter
4 servos novem Reid: erosnovem P1: heros novem rell.: Hannonem Gaditanum Garat.: Erosium Gaditanum Halm: homines novem Gad. Wrampelmeyer
5 perorata Lehmann
6 Aveniensem Reid: auenniensem Hk: auennensem rell. praeter w (anniensem, c anemonsem)
7 quod M. Crassum Bait. auct. hic add. Klotz
8 Asdrub. codd. praeter G2 (Sest. § 142)
9 Ovios Buchanan: obvios codd.
10 Fabios del. Paul
12 mi Muell. tac.
13 cuius civitatis sit Baiter: cuiatis siet PB: civitatis siet GE: cuiatis' siet (ut sint Ennii verba) Orell. (quisqui' siet, cuiati' siet Merula): cuiatis siet'. Habent hoc leve Klotz: cuiatis erit'. Id habent sollemne Paul: Cuius enim quisque civitatis sit Halm
14 hodie Halm: hoc codd. de Domo § 34)
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark. Albert Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1909. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.