Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 45
Alfred C. Schlesinger, Ph.D., Ed.

[4] eo anno rex Prusia venit Romam cum filio Nicomede. is magno comitatu urbem ingressus ad forum [5?] a porta tribunalque Q.⁴ Cassi praetoris perrexit concursuque undique facto deos, qui urbem Romam incolerent, senatumque et populum Romanum salutatum se dixit venisse et gratulatum, quod Persea Gentiumque reges vicissent, Macedonibusque et Illyriis in dicionem redactis auxissent imperium. [6] cum praetor senatum ei, si vellet,⁵ eo die daturum dixisset, biduum petit, quo templa deum urbemque et hospites amicosque viseret. [7] datus qui circumduceret eum, L.⁶ Cornelius Scipio quaestor, qui et [p. 406] Capuam ei obviam missus fuerat; et aedes, quae⁷ ipsum comitesque eius benigne reciperent, conductae.

[8] tertio post die senatum adiit;⁸ gratulatus victoriam est; merita sua in eo bello commemoravit; petiit, ut votum sibi solvere, Romae in Capitolio decem maiores hostias et Praeneste unam Fortunae, liceret—ea vota pro victoria populi Romani esse—, [9?] et ut societas secum renovaretur agerque sibi de rege Antiocho captus, quem nulli datum a⁹ populo Romano Galli possiderent, daretur. filium postremo Nicomedem senatui commendavit.

omnium, qui in Macedonia imperatores fuerant, favore est adiutus. [10] itaque cetera, quae petebat, concessa; de agro responsum est legatos ad rem inspiciendam missuros; si¹⁰ is ager populi Romani fuisset nec cuiquam datus esset, dignissimum eo dono Prusiam habituros esse; [11] si autem Antiochi non fuisse et¹¹ eo ne populi quidem Romani factum appareret¹² aut datum Gallis esse, ignoscere Prusiam debere,¹³ si ex nullius iniuria quidquam ei datum vellet populus Romanus. [12] ne cui detur¹⁴ quidem, gratum esse donum posse, quod eum qui det, ubi velit,¹⁵ ablaturum esse sciat. [13] filii¹⁶ Nicomedis commendationem accipere. quanta cura regum amicorum [p. 408] liberos tueatur populus Romanus, documento Ptolemaeum,¹⁷ Aegypti regem, esse.

[14] cum hoc response Prusias est dimissus. munera ei ex . . .¹⁸ sestertiis iussa dari et vasorum argenteorum pondo quinquaginta. [15] et filio regis Nicomedi ex ea summa munera dari censuerunt, ex qua Masgabae, filio regis Masinissae, data essent; et ut victimae aliaque, quae ad sacrificium pertinerent, seu Romae seu Praeneste immolare vellet, regi ex publico sicut magistratibus Romanis praeberentur; [16] et ut ex classe, quae Brundisi esset, naves longae viginti adsignarentur, quibus uteretur; [17] donec ad classem dono datam ei rex pervenisset, L. Cornelius Scipio ne ab eo abscederet sumptumque ipsi et comitibus praeberet, donec navem conscendisset.

[18] mire laetum ea benignitate¹⁹ in se populi Romani regem fuisse ferunt; munera sibi ipsi emi non sisse,²⁰ filium iussisse donum populi Romani accipere. [19] haec de Prusia nostri scriptores. Polybius eum regem indignum maiestate nominis tanti tradit; pilleatum, capite raso, obviam ire²¹ legatis solitum libertumque se populi Romani ferre;²² ideo insignia ordinis eius gerere; [20] Romae quoque, cum veniret in curiam, summisisse se et osculo limen curiae contigisse et deos servatores suos senatum appellasse aliamque [p. 410] orationem non tam honorificam audientibus quam²³ sibi deformem habuisse.

[21] moratus circa urbem triginta haud amplius dies in regnum est profectus, actumque in Asia bellum inter Eumenen et Gallos in. . . it.²⁴