Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
37.
hac expeditione consulis motum latius
erat quam profligatum bellum; vastationem namque
sub Ciminii montis radicibus iacens ora senserat, conciveratque indignatione non Etruriae modo populos
sed Umbriae finitima.
[2]
itaque quantus non umquam
antea exercitus ad Sutrium venit;
[3]
neque e silvis tantummodo promota castra, sed etiam aviditate dimicandi quam primum in campos delata acies. deinde
instructa primo suo stare loco relicto hostibus ad instruendum contra spatio; dein, postquam detractare
hostem sensere pugnam, ad vallum subeunt.
[4]
ubi postquam stationes quoque receptas intra munimenta sensere, clamor repente circa duces ortus, ut eo sibi e
castris cibaria eius diei deferri iuberent: mansuros se
sub armis et aut nocte aut ,certe luce prima castra
hostium invasuros.
[5]
nihilo quietior Romanus exercitus imperio ducis
continetur. decima erat fere diei hora, cum cibum capere consul milites iubet; praecipit, ut in armis sint,
quacumque diei noctisve hora signum dederit;
[6]
paucis
milites adloquitur, Samnitium bella extollit, elevat
Etruscos; nec hostem hosti nec multitudinem multitudini conparandam ait; esse praeterea telum aliud
occultum; scituros in tempore; interea taceri opus esse.
his ambagibus prodi simulabat hostes,
[7]
quo animus
militum multitudine territus restitueretur; et, quod
sine munimento consederant, veri similius erat quod
simulabatur. curati cibo corpora quieti dant et quarta
fere vigilia sine tumultu excitati arma capiunt.
[8]
dolabrae calonibus dividuntur ad vallum proruendum fossasque inplendas. intra munimenta instruitur acies,
delectae cohortes ad portarum exitus conlocantur.
[p. 548]
[9]
dato deinde signo paulo ante lucem, quod aestivis
noctibus sopitae maxime quietis tempus est, proruto
vallo erupit acies, stratos passim invadit hostes; alios
inmobiles, alios semisomnos in cubilibus suis, maximam partem ad arma trepidantes caedes oppressit;
paucis armandi se datum spatium est;
[10]
eos ipsos non
signum certum, non ducem sequentes fundit Romanus
fugatosque persequitur. ad castra, ad silvas diversi
tendebant. silvae tutius dedere refugium; nam castra in
campis sita eodem die capiuntur. aurum argentumque
iussum referri ad consulem; cetera praeda militis fuit.
caesa aut capta eo die hostium milia ad sexaginta.
[11]
eam tam claram pugnam trans Ciminiam silvam ad
Perusiam pugnatam quidam auctores sunt metuque in
magno civitatem fuisse, ne interclusus exercitus tam
infesto saltu coortis undique Tuscis Umbrisque opprimeretur.
[12]
sed ubicumque pugnatum est, res Romana
superior fuit. itaque a Perusia et Cortona et Arretio,
quae ferme capita Etruriae populorum ea tempestate
erant, legati pacem foedusque ab Romanis petentes indutias in triginta annos impetraverunt.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.