Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
20. Illud solet quaeri: " Fratres duo dissident; si alterum servo, an dem beneficium ei, qui fratrem invisum
non perisse moleste laturus est." Non est dubium,
quin beneficium sit etiam invito prodesse, sicut non
dedit beneficium, qui invitus profuit.
[2]
" Beneficium,"
[p. 348]
inquit, " vocas, quo ille offenditur, quo torquetur ? "
Multa beneficia tristem frontem et asperam habent,
quemadmodum secare et urere, ut sanes, et vinclis
coercere. Non est spectandum, an doleat aliquis
beneficio accepto, sed an gaudere debeat ; non est
malus denarius, quem barbarus et ignarus formae
publicae reiecit. Beneficium et odit et accepit, si
modo id prodest, si is, qui dabat, ut prodesset, dedit.
Nihil refert, an bonam rem malo animo quis accipiat.
[3]
Agedum, hoc in contrarium verte. Odit fratrem
suum, quem illi habere expedit ; hunc ego occidi:
non est beneficium, quamvis ille dicat esse et gaudeat.
Insidiosissime nocet, cui gratiae aguntur pro iniuria !
[4]
" Video : prodest aliqua res et ideo beneficium
est ; nocet et ideo non est beneficium. Ecce, quod
nec prosit nec noceat, dabo, et tamen beneficium
erit. Patrem alicuius in solitudine exanimem inveni,
corpus eius sepelivi. Nec ipsi profui (quid enim illius
intererat, quo genere dilaberetur ?) nec filio (quid
enim illi per hoc commodi accessit ?)."
Dicam, quid consecutus sit : officio sollemni et
necessario per me functus est ;
[5]
praestiti patri eius,
quod ipse praestare voluisset nec non et debuisset.
Hoc tamen ita beneficium est, si non misericordiae et
[p. 350]
humanitati dedi, ut quodlibet cadaver absconderem,
sed si corpus adgnovi, si filio tunc hoc praestare me
cogitavi. At si terram ignoto mortuo inieci, nullum
in hoc habeo huius officii debitorem in publicum
humanus.
[6]
Dicet aliquis : " Quid tanto opere quaeris, cui dederis beneficium, tamquam repetiturus aliquando ?
Sunt, qui numquam iudicent esse repetendum, et has
causas adferunt. Indignus etiam repetenti non
reddet, dignus ipse per se referet. Praeterea, si bono
viro dedisti, expecta, ne iniuriam illi facias appellando,
tamquam sua sponte redditurus non fuisset. Si malo
viro dedisti, plectere ; beneficium vero ne corruperis
creditum faciendo. Praeterea lex, quod non iussit
repeti, vetuit."
[7]
Verba sunt ista. Quam diu me nihil urguet, quam
diu fortuna nihil cogit, perdam potius beneficium
quam repetam. Sed si de salute liberorum agitur,
si in periculum uxor deducitur, si patriae salus ac
libertas mittit me etiam, quo ire nollem, imperabo
pudori meo et testabor omnia me fecisse, ne opus
esset mihi auxilio hominis ingrati; novissime recipiendi beneficii necessitas repetendi verecundiam
vincet. Deinde, eum bono viro beneficium do, sic
do tamquam numquam repetiturus, nisi fuerit necesse.
[p. 352]
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.