Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
19.
pace parta instare tum tribuni patribus, ut, P.
Valeri fidem exsolverent, instare C. Claudio, ut collegae
deos manes fraude liberaret, agi de lege sineret. consul, antequam collegam sibi subrogasset, negare passurum agi de lege.
[2]
hae tenuere contentiones usque
ad comitia consulis subrogandi. Decembri mense summo
patrum studio L. Quinctius Cincinnatus, pater Caesonis,
consul creatur, qui magistratum statim occiperet.
[3]
perculsa erat plebes consulem habitura iratum, potentem
favore patrum, virtute sua, tribus liberis, quorum nemo
Caesoni cedebat magnitudine animi, consilium et modum adhibendo, ubi res posceret, priores erant.
[4]
is ut magistratum iniit, adsiduis contionibus pro
tribunali non in plebe coercenda quam senatu castigando vehementior fruit, cuius ordinis languore perpetui
iam tribuni plebis, non ut in re publica populi Romani, sed ut in perdita domo, lingua criminibusque
regnarent.
[5]
cum Caesone filio suo virtutem, constantiam, omnia iuventutis belli domique decora pulsa ex
[p. 159]
urbe Romana et fugata esse; loquaces, seditiosos, semina discordiarum, iterum ac tertium tribunos pessimis
artibus regia licentia vivere.
'Aulus' inquit 'ille Verginius,
[6]
quia in Capitolio
non fuit, minus supplicii quam Ap. Herdonius meruit?
plus hercule aliquanto, qui vere rem aestimare velit.
Herdonius, si nihil aliud, hostem se fatendo prope
denuntiavit, ut arma caperetis; hic negando bellum
esse arma vobis ademit nudosque servis vestris et exulibus obiecit.
[7]
et vos—C. Claudi pace et P. Valeri
mortui loquar—prius in clivum Capitolinum signa
intulistis, quam hos hostis de foro tolleretis? pudet
deorum hominumque. cum hostes in arce, in Capitolio essent, exulum et servorum dux profanatis omnibus in cella Iovis optimi maximi habitaret, Tusculi
ante quam Romae sumpta sunt arma;
[8]
in dubio fuit,
utrum L. Mamilius, Tusculanus dux, an P. Valerius et
C. Claudius consules Romanam arcem liberarent; et
qui ante Latinos ne pro se quidem ipsis, cum in finibus hostem haberent, attingere arma passi sumus, nunc,
nisi Latini sua sponte arma sumpsissent, capti et deleti eramus.
[9]
hoc est, tribuni, auxilium plebi ferre,
inermem eam hosti trucidandam obicere? scilicet, si
quis vobis humillimus homo de vestra plebe, quam
partem velut abruptam a cetero populo vestram patriam
peculiaremque rem publicam fecistis, si quis ex his
domum suam obsessam a familia armata nuntiaret, ferendum auxilium putaretis:
[10]
Iuppiter optimus maximus
exulum atque servorum saeptus armis nulla humana
ope dignus erat?
[11]
et hi postulant, ut sacrosancti habeantur, quibus ipsi dii neque sacri neque sancti sunt?
at enim divinis humanisque obruti sceleribus legem
vos hoc anno perlaturos dictitatis. tum hercule illo
die, quo ego consul sum creatus, male gesta res publica est, peius multo, quam cum P. Valerius consul
periit, si tuleritis.
[12]
'iam primum omnium' inquit, 'Quirites, in Volscos
[p. 160]
et Aequos mihi atque collegae legiones ducere in animo est. nescio quo fato magis bellantes quam pacati
propitios habemus deos. quantum periculum ab illis
populis fuerit, si Capitolium ab exulibus obsessum
scissent, suspicari de praeterito quam re ipsa experiri
est melius.'
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.