4. AD IOSEPHUM BOCCAM
Dum te Bocca tenet Rigulanum et vitreus AesarPiscantem in medio flumine saepe videt;
Dum clivus, qui culta tuae prope limina villae est
Undique proceris obsitus arboribus,
5Errantum spectat vestigia pressa ferarum,
Mane sequi multa per nemora alta cane;
Dumque sub ombrosa platano, qua lene susurrans
Prosilit e scabro murice rivus aquae,
Sive alta e specula modulantem carmina Faunus
10Servat et in viridi cortice verba notat:
Quae mox ingratas referens iterata sub auras,
Sylvicolas flammis urat Hamadriades;
Sive plagas avibus tendentem, ubi vallis opaca est,
Luscinia assiduis questibus increpitat.
15Queis Lyda Ornithium quondam donavit Arachne,
Usumque occultos edocuitque dolos,
Ornithium, quem vel misere dilexit et unum
Optavit certo iungere connubio
Ipsa sibi; verum Ornithius per rura vepresque,
20Incautas visco fallere doctus aves,
Ac baculo impositam summo ostentare procacem
Nyctimenem et varios edere voces sonos,
Spreverat occultos glacie frigentior ignes
Virginis, oblatos respueratque toros:
25Implorantis opem donec miserata puellae
Audiit e coelo vota precesque Venus.
Ergo illum assidue praedas in tecta ferentem
Captantemque omnes, quas modo vellet, aves,
Aucupio coepit moerentem eludere inani,
30Iussit et in vacuas saepe redire casas.
Tum nata ante alias telam componere Arachne
Et nulli inferior retia texere acu:
"Quid te (inquit) toties, puer o pulcherrime, quid te
Aucupium frustra iuvit inane sequi?
35Si merces haec ipsa tuos male grata labores
Infelixque artes exitus iste manet.
Ipsa ego, quam multi lecto petiere iugali,
Cuius et a magno Lydia amore perit,
Quamque levi teretes versantem pollice fusos,
40Texentem et molli stamina picta manu,
Aemula (quis credat?) praesens mirata Minerva est
Victaque, si verum confiteatur, abit;
Ut mihi te, cuius vehemens amor urit amantem,
Hoc uno saltem munere demerear,
45Retia confeci gracili tenuissima filo,
Nere quod e Serum vellere nupta solet.
Ipse plagas nodosque aptos miraberis, in quos
Illapsae pennis impediuntur aves;
Ipse agiles limbos orbesque ex osse sequaces,
50Porrectum et multa in brachia nobile opus,
Ipse amiti suspensum alta spectabis utrinque
Pandere et ingenti colligere arte sinus.
Namque in quincuncem lino distincta tenaci
Texta patent laxis parte ab utraque plagis,
55Inque hos praelonga sinuantur harundine nexus
Hinc atque hinc, cum iam stant posita in mediis
Arboribus miseras passim exceptura volanteis
Retia, quae pullo tincta colore latent.
Atque his si qua umquam captam sese explicet ales,
60Si qua ex occultis avolet insidiis,
Illa eadem accipitres inter traducere vitam
Tuta queat cunctos effugiatque dolos,
Possit et in visco pennas haerere sequaci
Libera et e pedica sumere laeta cibum.
65Haec cape dona puer, tibi quae tibi dedita soli
Ursit acu et digitis Idmone nata suis.
Haec cape, quae, nisi me vates praesaga futuri
Temporis et rerum provida fallit anus,
Retia de nostro quondam cognomine dicta
70Ingenium doctae testificentur herae;
Et penes externos, quodcumque hoc nomen, Hetruscos
Inventum numquam tale perire sinant.
Sed potius, Lydis ceu gens erit orta colonis,
Sic Lydae usurpet virginis illa dolos.
75Inque alia nusquam regione frequentior usus
Istius vigeat nobilis aucupii".
Haec anus Idmoniae cecinit ventura puellae,
Haec eadem Ornithio Lyda puella suo.
Quae mox coniugio pueri tedisque potita,
80Ostendit tenues explicuitque plagas.
Atque illum comes in sylvas persaepe secuta
Praedam avium innumeram rettulit inde domum.
Dum te igitur nemore in medio atque in valle latentem
Aut hoc aut aliud, candide Bocca, tenet
85Dulce voluptatis genus; ac tibi praegravat armos
Aut avis, aut humero pendet utroque lepus,
Seu positi ripae saliunt in gramine pisces:
Mi celer egelidis temperat Arnus aquis
Ingenteis aestus et quo non ulla calorem
90Maiori potuit surgere messis agris;
Aut etiam in densa recubanti molliter umbra
Una aufert curas Calliopea graves.
Nec dolet incassum tantos cessisse labores
Votaque successus non habuisse ratos:
95Sed saepe ad versus furtim numerosque relabens,
Quod famam in longum proroget, urget opus.
Urget et ad studium clari se suscitat oti,
Moeroremque animi, qua licet, arte levat.
Spemque facit nostrum non ullo nomen in aevo
100Sensurum longi temporis esse situm.
Quod si praestabunt Musae, si rara bonorum
Turba olim, si me secla fuisse ferent,
Si vixisse meis iucundum semper amicis
Et sanctam sancte percoluisse Fidem,
105Atque adeo purae si puriter omnia vitae
Audiet egisse haec tempora posteritas,
Non ego Pactolus quicquid vehit amnis arenae,
Quicquid et Ammerice terra beata gerit,
Ammerice, cuius montes et flumina passim
110Argento atque auro divite multa fluunt
Tectaque fulgenti splendent onerata metallo,
Inque pavimentis aurea lamna nitet
Plurima et isignes ornant sua pocula gemmae,
Perque vias omnes lucidus ardet onyx;
115Non Arabum sylvas, non quas legit Africa messes
Optarim, non quas congerit aequor opes.
Et modo mi dulces pandant sua sacra Camoenae,
Despiciam reges barbara Memphi tuos.
