Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
30. et Masinissa, audita morte patrui, dein
nece fratris patruelis, ex Hispania in Mauretaniam
—Baga ea tempestate rex Maurorum erat—traiecit.
[2]
ab eo supplex infimis precibus auxilium itineri, quoniam bello non poterat, quattuor milia Maurorum
impetravit.
[3]
cum iis,1 praemisso nuntio ad paternos suosque amicos, cum ad fines regni pervenisset,
quingenti ferme Numidae ad eum convenerunt.
[4]
igitur Mauris inde, sicut convenerat, retro ad regem
remissis, quamquam aliquanto minor spe multitudo
nec cum qua tantam rem adgredi satis auderet
convenerat,2
[5?]
ratus agendo ac moliendo vires quoque
ad agendum aliquid conlecturum, proficiscenti ad
Syphacem Lacumazae regulo ad Thapsum occurrit.
[6]
trepidum agmen cum in urbem refugisset, et3 urbem Masinissa primo impetu capit et ex regiis alios tradentes se recipit,4 alios vim parantes occidit; pars maxima cum ipso puero inter tumultum ad [p. 324]
Syphacem, quo primum intenderant iter, pervenerunt.5
[7]
fama huius modicae rei in principio rerum prospere actae convertit ad Masinissam Numidas, adfluebantque undique ex agris vicisque veteres milites Galae et incitabant iuvenem ad reciperandum paternum regnum.
[8]
numero militum aliquantum Mazaetullus superabat; nam et ipse eum exercitum quo Capussam
vicerat et ex receptis post caedem regis aliquot
habebat, et puer Lacumazes ab Syphace auxilia
ingentia adduxerat.
[9]
quindecim milia peditum
Mazaetullo, decem milia equitum erant, quibus cum
Masinissa nequaquam tantum peditum equitumve6 habente acie conflixit. vicit tamen et veterum militum virtus et prudentia inter Romana et Punica
arma exercitati ducis;
[10]
regulus cum tutore et exigua
Masaesuliorum manu in Carthaginiensem agrum perfugit. ita recuperato regno paterno Masinissa, quia
sibi adversus Syphacem7 haud paulo maiorem restare dimicationem cernebat, optimum ratus cum fratre patruele gratiam reconciliare,
[11?]
missis qui et puero spem
facerent, si in fidem Masinissae sese permisisset, futurum eum in eodem honore quo apud Galam Oezalces
quondam fuisset,
[12?]
et8 Mazaetullo praeter inpunitatem sua omnia cum fide restitui sponderent, ambo praeoptantes exsilio modicam domi fortunam,
[13?]
omnia,
[p. 326]
ne id feret, Carthaginiensibus de industria agentibus,9 ad sese perduxit.
1 iis PRM Aldus, Froben: hiis J: his CR2BDANHK.
2 convenerat Alschefski, Madvig, Eds.: -venera P: -venere P2(3); -venire AN: -veniret (but after multitudo) A3JK; (after auderet) Aldus, Froben: om. N3H: Conway considers it an intrusion.
3 et om. P(1)n Aldus, as also et in next line.
4 recipit P(1)N: recepit Sp（apparently）HJK Aldus.
5 A.U.C. 550
6 -ve P(1)n Aldus: -que Sp?HJK Froben 2.
7 adversus Syphacem P2(1)n Aldus: cum -ce Sp?HJK Froben 2.
8 et, after this P(1)NHJK have qui; but et qui does not balance missis qui et above: qui is rejected by most Editors, retained by Conway.
9 A.U.C. 550
Livy. Books XXVIII-XXX With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1949: no copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.