Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
58. paucis interiectis diebus Sex. Tarquinius
inscio Collatino cum comite uno Collatiam venit
[2?]
ubi exceptus benigne ab ignaris consilii cum post
cenam in hospitale cubiculum deductus esset, amore
ardens, postquam satis tuta circa sopitique omnes
videbantur, stricto gladio ad dormientem Lucretiam
venit sinistraque manu mulieris pectore oppresso
“tace, Lucretia,” inquit; “Sex. Tarquinius sum;
ferrum in manu est; moriere, si emiseris vocem.”
[3]
cum pavida ex somno mulier nullam opem, prope
mortem imminentem videret, tum Tarquinius fateri
amorem, orare, miscere precibus minas, versare in
omnes partes muliebrem animum.
[4]
ubi obstinatam
videbat et ne mortis quidem metu inclinari, addit ad
metum dedecus: cum mortua iugulatum servum
nudum positurum ait, ut in sordido adulterio necata
dicatur.
[5]
quo terrore cum vicisset obstinatam pudicitiam velut vi victrix1 libido, profectusque inde Tarquinius ferox expugnato decore muliebri esset,
Lucretia maesta tanto malo nuntium Romam eundem
ad patrem Ardeamque ad virum mittit, ut cum
[p. 202]
singulis fidelibus amicis veniant; ita facto maturatoque2
[6]
opus esse; rem atrocem incidisse. Sp. Lucretius cum P. Valerio Volesi filio, Collatinus cum L. Iunio
Bruto venit, cum quo forte Romam rediens ab nuntio
uxoris erat conventus. Lucretiam sedentem maestam in cubiculo inveniunt.
[7]
adventu suorum lacrimae obortae, quaerentique viro “satin salve?”3 “minime,” inquit; “quid enim salvi est mulieri amissa pudicitia? vestigia viri alieni, Collatine, in lecto sunt tuo; ceterum corpus est tantum violatum,
animus insons; mors testis erit. sed date dexteras
fidemque haud inpune adultero fore.
[8]
Sex. est Tarquinius, qui hostis pro hospite priore nocte vi armatus mihi sibique, si vos viri estis, pestiferum hinc
abstulit gaudium.”
[9]
dant ordine omnes fidem; consolantur aegram animi avertendo noxam ab coacta in
auctorem delicti: mentem peccare, non corpus, et
unde consilium afuerit, culpam abesse.
[10]
“vos,” inquit, “videritis, quid illi debeatur: ego me etsi peccato absolvo, supplicio non libero; nec ulla deinde
inpudica Lucretiae exemplo vivet.”
[11]
cultrum, quem
sub veste abditum habebat, eum in corde defigit prolapsaque in volnus moribunda cecidit.
[12]
conclamat
vir paterque.
[p. 204]
Livy. Books I and II With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1919.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.