4.
[11]
hic mihi etiam Q. Fufius, vir fortis ac strenuus, amicus
meus, pacis commoda commemorat. quasi vero, si
laudanda pax esset, ego id aeque1 commode facere non
possem. semel enim pacem defendi, non semper otio
studui? quod cum omnibus bonis utile est2, tum praecipue
mihi. quem enim cursum industria mea tenere potuisset
sine forensibus causis, sine legibus, sine iudiciis? quae esse
non possunt civili pace sublata.
[12]
sed quaeso, Calene, quid
tu? servitutem pacem vocas? maiores quidem nostri
non modo ut liberi essent sed etiam ut imperarent, arma
capiebant: tu arma abicienda censes ut serviamus? quae
causa iustior est belli gerendi3 quam servitutis depulsio? in
qua etiam si non sit molestus dominus, tamen est miserrimum
posse4, si velit. immo aliae causae iustae5, haec
necessaria est6. Nisi forte ad te hoc non putas pertinere,
quod te socium fore speras dominationis Antoni. in quo
bis laberis7: primum quod tuas rationes communibus interponis8;
deinde quod quicquam stabile aut iucundum in
regno9 putas. non, si tibi antea profuit, semper proderit.
quin etiam10 de illo homine queri solebas:
[13]
quid te facturum
de belua putas? atque ais11 eum te esse qui semper pacem
optaris, semper omnis civis volueris salvos. honesta oratio,
sed ita si bonos et utilis et e12 re publica civis: sin eos qui
natura cives sunt, voluntate hostes, salvos velis, quid tandem
intersit13 inter te et illos? pater tuus quidem14, quo
utebar sene auctore15 adulescens, homo severus et prudens,
primas omnium civium P. Nasicae qui Ti. Gracchum interfecit
dare solebat: eius virtute, consilio, magnitudine animi
liberatam rem publicam arbitrabatur.
[14]
quid? nos a patribus
num aliter accepimus? ergo is tibi civis16, si temporibus
illis fuisses, non probaretur, quia non omnis salvos esse
voluisset. 'quod L. Opimius17 consul verba fecit de re
publica, de ea re ita censuerunt uti L. Opimius consul rem
publicam defenderet.' senatus haec verbis, Opimius armis.
num igitur eum, si tum esses, temerarium civem aut crudelem
putares, aut Q. Metellum18, cuius quattuor filii consulares,
P. Lentulum, principem senatus19, compluris alios summos
viros qui cum20 Opimio consule armati Gracchum in Aventinum
persecuti sunt? quo in proelio Lentulus grave volnus
accepit, interfectus est Gracchus et M. Fulvius consularis21,
eiusque duo adulescentuli filii. illi igitur viri vituperandi:
non enim omnis civis salvos esse voluerunt.
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 id aeque Vb: id t: idem ns
2 est D: esset V
3 gerendi om. Cus.
4 esse posse Pluygers
5 alia causa iusta D
6 est om. D
7 laberis Faernus: liberis V: falleris D
8 anteponis D
9 aut iuc. in regno Vst: in regno aut iuc. bn
10 etiam D: etiam enim V: etiam memini Faernus
11 atque ais V: atque es t: atqui es bns
12 et e V: om. D
13 interest D
14 pater tuus quidem V: qui (-id s) pater dem (dein ns) tuus nst: quid pater tandem tuus b
15 auctore om. D
16 civis post omnis transp. Schwartz
17 L. om. D
18 aut Q. atq. V: an Q. coni. Halm
19 senatus Ferrarius: senatorem codd.
20 cum cum L. D
21 consulares VD: corr. Ferrarius
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit breviqve adnotatione critica instrvxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxford. e Typographeo Clarendoniano. 1918. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.