17.
quod si Romae Cn.
[50]
Pompeius privatus esset hoc tempore,
tamen ad tantum bellum is erat deligendus1 atque mittendus;
nunc cum ad ceteras summas utilitates haec quoque opportunitas
adiungatur ut in eis2 ipsis locis adsit, ut habeat
exercitum, ut ab eis qui habent accipere statim possit, quid
exspectamus? aut cur3 non ducibus dis immortalibus eidem
cui cetera summa cum salute rei publicae commissa sunt
hoc quoque bellum regium commendamus4?
[51]
at enim vir clarissimus, amantissimus5 rei publicae, vestris
beneficiis amplissimis6 adfectus, Q. Catulus, itemque summis
ornamentis honoris, fortunae, virtutis, ingeni praeditus,
Q. Hortensius, ab hac ratione dissentiunt. quorum ego
auctoritatem apud vos multis locis plurimum valuisse et
valere oportere confiteor; sed in hac causa, tametsi cognostis7
auctoritates contrarias virorum8 fortissimorum et clarissimorum,
tamen omissis auctoritatibus ipsa re ac ratione
exquirere possumus veritatem, atque hoc facilius quod ea
omnia quae a me adhuc dicta sunt idem9 isti vera esse
concedunt10, et necessarium bellum esse et magnum et in uno
Cn.
[52]
Pompeio summa esse omnia. quid igitur ait Hortensius?
si uni omnia tribuenda sint, dignissimum11 esse
Pompeium, sed ad unum tamen omnia deferri non oportere.
obsolevit iam ista oratio12 re multo magis quam verbis
refutata. nam tu idem, Q. Hortensi, multa pro tua summa
copia ac singulari facultate dicendi et in senatu contra
virum fortem, A. Gabinium13, graviter ornateque dixisti, cum
is de uno imperatore contra praedones constituendo legem
promulgasset, et ex hoc ipso loco permulta item14 contra eam
legem verba fecisti.
[53]
quid? tum, per deos immortalis! si
plus apud populum Romanum auctoritas tua quam ipsius
populi Romani salus et vera causa valuisset, hodie hanc
gloriam atque hoc orbis terrae imperium teneremus15? an
tibi tum imperium hoc esse16 videbatur cum populi Romani
legati quaestores praetoresque17 capiebantur, cum ex omnibus
provinciis commeatu et privato et publico prohibebamur,
cum ita clausa nobis erant maria omnia ut neque privatam
rem transmarinam neque publicam iam obire possemus?
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 deligendus adigendus T
2 eis om. H
3 cur quid H
4 commendamus H: committamus (-imus ψ1) cett.
6 amplissimis om. H
7 cognostis Halm: cognoscitis mei: cognoscetis unus det.
8 virorum fort. et clar. HET: fort. virorum et clar. (clarissimorumque π) cett.
9 idem eadem H
13 A. om. H
14 item HW: idem cett.
15 terrarum H
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1908. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.