previous next
confĕro , contŭli, collātum (conl-), conferre, v. a.
I. To bring, bear, or carry together, to collect, gather (freq. and class.).
B. In partic.
1. To collect money, treasures, etc., for any object, to bring offerings, contribute: “dona mihi,Plaut. Men. 1, 2, 20: “contulit aes populus,Ov. F. 4, 351; “so freq. on monuments: AERE CONLATO,Inscr. Orell. 3648; 74; Suet. Aug. 59: “EX AERE CONLATO,Inscr. Orell. 3991: “aurum argentumque in publicum,Liv. 28, 36, 3: “munera ei,Nep. Ages. 7, 3: “tributa quotannis ex censu,Cic. Verr. 2, 2, 53, § 131: “conferre eo minus tributi,Liv. 5, 20, 5: “in commune,Cic. Verr. 2, 2, 59, § 145; id. Quint. 3, 12: “quadringena talenta quotannis Delum,Nep. Arist. 3, 1: “(pecunia) ad ejus honores conlata,Cic. Fl. 25, 59: “ad honorem tuum pecunias maximas contulisse,Cic. Verr. 2, 2, 65, § 157: “sextantes in capita,Liv. 2, 33, 11: “pecunias,Suet. Caes. 19; id. Aug. 57; 30; Just. 3, 6: “vinum alius, alius mel,Dig. 41, 1, 7; 47, 7, 3 pr.: “sua bona in medium,ib. 37, 6, 1 pr.: “magnam partem patrimonii alicui rei,ib. 50, 4, 5: “cum et Socrati collatum sit ad victum,Quint. 12, 7, 9.—Absol.: “nos dabimus, nos conferemus, nostro sumptu, non tuo,Plaut. Most. 5, 2, 39.—Hence,
b. Trop., like the Gr. συμφέρω (v. Lidd. and Scott in h. v. 5.), to be useful, profitable, to profit, serve, be of use to ( = prosum; cf. also conduco, II.; post-Aug., and only in the third person; most freq. in Quint.); constr. with ad, in, the dat., inf., or absol.
2. To bring into connection, to unite, join, connect: “membris collatis, of an embrace,Lucr. 4, 1101; cf. “ora,App. M. 5, p. 161, 17: “fontes e quibus collatae aquae flumen emittunt,Curt. 7, 11, 3: capita, to lay heads together (in conferring, deliberating, etc.), Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; Liv. 2, 45, 7: pedem, to go or come with one, Plaut. Merc. 5, 2, 41; so, “gradum ( = congredi),id. Men. 3, 3, 30; id. Ps. 2, 4, 17; Verg. A. 6, 488.—Of chemical union: “dissimiles et dispares res in unam potestatem,Vitr. 2, 6, 4.—
b. Trop.: “collatis viribus,Plin. Ep. 8, 14, 17; cf.: “conferre vires in unum,Liv. 33, 19, 7: “collata omnium vota in unius salutem,Plin. Pan. 23, 5: “e singulis frustis collata oratio,Quint. 8, 5, 27; cf. id. 2, 9, 3: “velut studia inter nos conferebamus,id. 4, prooem. § 1.— So esp. of conferences, consultations, etc., to consult together, confer, consider or talk over together: “si quid res feret, coram inter nos conferemus,Cic. Att. 1, 20, 1: “sollicitudines nostras inter nos,id. Fam. 6, 21, 2: “rationes,id. Att 5, 21, 12: familiares sermones cum aliquo, to unite in familiar conversation with, id. Off. 2, 11, 39: “cum hoc in viā sermonem contulit,id. Inv. 2, 4, 14; cf.: “cum aliquo aut sermones aut consilia,id. Phil. 2, 15, 38: “consilia ad adulescentes,Ter. Heaut. 3, 1, 64; cf.: “consilia dispersim antea habita,Suet. Caes. 80: “injurias,to deliberate together concerning, Tac. Agr. 15; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2.— Absol.: “omnes sapientes decet conferre et fabulari,Plaut. Rud. 2, 3, 8.—With a rel.clause: “fusi contulerimus inter nos ... quid finis,Cic. Fin. 2, 2, 4: “ibi conferentibus, quid animorum Hispanis esset,Liv. 27, 20, 4.—
b. Transf. from milit. affairs to lawsuits: pedem, to encounter, come in contact with one, to attack: “non possum magis pedem conferre, ut aiunt, aut propius accedere?Cic. Planc. 19, 48: “pedem cum singulis,Quint. 5, 13, 11; cf. id. 8, 6, 51; cf.: “qui illi concedi putem utilius esse quod postulat quam signa conferri,Cic. Att. 7, 5, 5.—Poet.: “lites,to contend, quarrel, Hor. S. 1, 5, 54.—
4. To bring together for comparison, to compare; constr. with cum, inter se, ad, the dat., or acc. only.
(β). With inter se (rare): “vitam inter se utriusque conferte,Cic. Rosc. Com. 7, 20.— *
(γ). With ad: “bos ad bovem collatus,Varr. L. L. 9, § 28 Müll.—
6. To join in bringing forward, to propose unitedly (as a law; cf. “fero, II. B. 8. b.): cur enim non confertis, ne sit conubium divitibus et pauperibus,Liv. 4, 4, 9 Weissenb. ad loc.
II. (Con intens.) To bear, carry, convey, direct a thing somewhere (in haste, for protection, etc.); and conferre se, to betake or turn one's self anywhere, to go (very freq. and class.).
A. Prop.
1. In gen.
(α). With the designation of the goal: quo me miser conferam? Gracch. ap. Cic. de Or. 3, 56, 214: “qui cum se suaque omnia in oppidum Bratuspantium contulissent,Caes. B. G. 2, 13: “se suaque eo,id. ib. 3, 28: “se suaque in naves,Nep. Them. 2, 7 al.: “iter Brundisium versus,Cic. Att. 3, 4 med.; cf.: iter eo, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: “suas rationes et copias in illam provinciam,id. Imp. Pomp. 7, 17: legiones in mediam aciem, Auct. B. Alex. 39; “Auct. B. Afr. 60: quos eodem audita Cannensis clades contulerat,Liv. 23, 17, 8: “parentes illuc,Tac. A. 4, 46: “se Rhodum conferre,Cic. de Or. 3, 56, 213: se Laodiceam, Lent. ap. Cic. Fam. 12, 14, 4: “se Colonas,Nep. Paus. 3, 3: “quo se fusa acies,Liv. 9, 16, 1 al.: “se ad Tissaphernem,Nep. Alcib. 5, 2; so, “se ad Pharnabazum,id. Con. 2, 1: “se in fugam,Cic. Caecin. 8, 22: sese in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20; Plaut. Bacch. 3, 1, 7 (cf.: “conicere se in pedes,Ter. Phorm. 1, 4, 13).—Of things: “pituita eo se umorve confert,Cels. 2, 12.—
(β). Absol.: “pulcre haec confertur ratis,is borne away, Plaut. Bacch. 4, 6, 27.—
2. Esp., in Ov. M. (cf. abeo, II.): aliquem in aliquid, to change into, transform to something: “aliquem in saxum,Ov. M. 4, 278: versos vultus (poet. circumlocution for se) in hanc, id. ib. 9, 348: “corpus in albam volucrem,id. ib. 12, 145.—
B. Trop.
1. In gen., to bring, turn, direct something to; and conferre se, to turn, apply, devote one's self to, etc.: “quo mortuo me ad pontificem Scaevolam contuli,Cic. Lael. 1, 1: “(Crassus) cum initio aetatis ad amicitiam se meam contulisset,id. Brut. 81, 281; id. Fam. 11, 29, 2: “qui se ad senatūs auctoritatem, ad libertatem vestram contulerunt,id. Phil. 4, 2, 5; id. Ac. 1, 9, 34: “se ad studium scribendi,id. Arch. 3, 4: “se ad studia litterarum,id. ib. 7, 16; cf. Suet. Gram. 24: “meus pater eam seditionem in tranquillum conferet (the figure taken from the sea when in commotion),Plaut. Am. 1, 2, 16: verba ad rem, to bring words to actions, i. e. to pass from words to deeds, Ter. Eun. 4, 6, 4; id. Hec. 3, 1, 17: “suspitionem in Capitonem,Cic. Rosc. Am. 35, 100: “ut spes votaque sua non prius ad deos quam ad principum aures conferret,Tac. A. 4, 39: “lamentationes suas etiam in testamentum,id. ib. 15, 68.—More freq., in partic.,
2. With the access. idea of application or communication, to devote or apply something to a certain purpose, to employ, direct, confer, bestow upon, give, lend, grant, to transfer to (a favorite word with Cic.).
(γ). With in: “omnes curas cogitationesque in rem publicam,Cic. Off. 2, 1, 2: “diligentiam in valetudinem tuam,id. Fam. 16, 4, 4: “praedas ac manubias suas non in monumenta deorum immortalium, neque in urbis ornamenta conferre, sed, etc.,id. Agr. 2, 23, 60: “in eos, quos speramus nobis profuturos, non dubitamus officia conferre,id. Off. 1, 15, 48; so, “plurimum benignitatis in eum,id. ib. 1, 16, 50; id. Lael. 19, 70: curam restituendi Capitolii in L. Vestinum confert, i. e. assigns to, charges with, Tac. H. 4, 53: “in unius salutem collata omnium vota,Plin. Pan. 23, 5.—
3. With aliquid ad or in aliquem or aliquid, to refer or ascribe something to a person or thing as its possessor, author (in a good, and freq. in a bad sense), to attribute, impute, assign, ascribe to one, to lay to the charge of: “species istas hominum in deos,Cic. N. D. 1, 27, 77: “res ad imperium deorum,Lucr. 6, 54: “permulta in Plancium, quae ab eo numquam dicta sunt, conferuntur ... Stomachor vero, cum aliorum non me digna in me conferuntur,Cic. Planc. 14, 35; id. Fam. 5, 5, 2: “mortis illius invidiam in L. Flaccum,id. Fl. 17, 41: “suum timorem in rei frumentariae simulationem angustiasque itinerum,Caes. B. G. 1, 40: “sua vitia et suam culpam in senectutem,Cic. Sen. 5, 14: “hanc ego de re publicā disputationem in Africani personam et Phili contuli,id. Att. 4, 16, 2.—So esp.: “culpam in aliquem,Plaut. Am. 2, 2, 156; Ter. Eun. 2, 3, 97; Cic. Att. 9, 2, a, 1: “causam in aliquem,id. ib. 12, 31, 1; Liv. 5, 11, 6; cf.: “causam in tempus,Cic. de Or. 3, 61, 228.—
4. To transfer to a fixed point of time, fix, assign, refer, appoint, put off, defer, postpone (cf. differo): “Carthaginis expugnationem in hunc annum,Liv. 27, 7, 5: in posterum diem iter suum contulit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3: “omnia in mensem Martium,Cic. Att. 6, 1, 24: “aliquid in ambulationis tempus,id. Q. Fr. 3, 3, 1: “eam pecuniam in rei publicae magnum aliquod tempus,id. Off. 3, 24, 93: “quod in longiorem diem conlaturus fuisset,Caes. B. G. 1, 40 fin.: “alicujus consulatum in annum aliquem,Plin. Pan. 61.—Rarely of place: “idoneum locum in agris nactus ... ibi adventum expectare Pompei eoque omnem belli rationem conferre constituit,Caes. B. C. 3, 81 fin.
5. To bring on, cause, occasion, induce: “pestem alicui,Col. 1, 5, 4: “candorem mollitiamque,Plin. 35, 15, 50, § 175.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: