Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
33. non
confertas autem cohortes ante sua quamque signa
instruebat, sed manipulos aliquantum inter se
distantes, ut esset spatium qua elephanti hostium
acti1 nihil ordines turbarent.
[2]
Laelium, cuius ante
legati, eo anno quaestoris extra sortem ex senatus
consulto opera utebatur, cum Italico equitatu ab
sinistro cornu, Masinissam Numidasque ab dextro
opposuit.
[3]
vias patentes inter manipulos antesignanorum velitibus—ea tunc levis armatura erat—
complevit, dato praecepto ut ad impetum elephantorum aut post directos2 refugerent ordines aut in dextram laevamque discursu applicantes se antesignanis3 viam qua inruerent in ancipitia tela beluis darent.
[4]
Hannibal ad terrorem primos4 elephantos— octoginta autem erant, quot nulla umquam in acie
ante habuerat—instruxit,
[5?]
deinde auxilia Ligurum
[p. 490]
Gallorumque Baliaribus Maurisque admixtis; in5 secunda acie Carthaginienses Afrosque et Macedonum legionem;
[6]
modico deinde intervallo relicto subsidiariam aciem Italicorum militum—Bruttii plerique
erant, vi ac necessitate plures quam sua voluntate
decedentem ex Italia secuti—instruxit.
[7]
equitatum
et ipse6 circumdedit cornibus; dextrum Carthaginienses, sinistrum Numidae tenuerunt.
[8]
varia adhortatio erat in exercitu inter tot homines,
quibus non lingua, non mos, non lex, non arma, non
vestitus habitusque, non causa militandi eadem esset.
[9]
auxiliaribus et praesens et multiplicata ex praeda
merces ostentatur; Galli proprio atque insito in Romanos odio accenduntur; Liguribus campi uberes
Italiae deductis ex asperrimis montibus in spem
victoriae ostentantur;
[10]
mauros Numidasque Masinissae inpotenti futuro7 dominatu terret; aliis aliae spes ac metus iactantur.
[11]
Carthaginiensibus moenia
patriae, di penates, sepulcra maiorum, liberi cum
parentibus coniugesque pavidae, aut excidium
servitiumque aut imperium orbis terrarum, nihil aut
in metum aut in spem medium, ostentatur.
[12]
cum maxime haec imperator apud Carthaginienses,
duces suarum gentium inter populares, pleraque per
interpretes inter immixtos8 alienigenis9 agerent,
[p. 492]
tubae cornuaque ab Romanis cecinerunt,
[13?]
tantusque10 clamor ortus ut elephanti in suos, sinistrum maxime cornu, verterentur,11 Mauros ac Numidas. addidit facile Masinissa perculsis terrorem nudavitque ab ea parte aciem equestri auxilio.
[14]
paucae tamen bestiarum intrepidae12 in hostem actae inter velitum ordines cum multis suis volneribus ingentem stragem edebant.
[15]
resilientes enim ad manipulos velites, cum viam elephantis, ne obtererentur, fecissent, in ancipites ad ictum utrimque coniciebant hastas, nec
pila ab13 antesignanis cessabant,
[16?]
donec undique incidentibus telis exacti ex Romana acie hi quoque in suos dextrum14 cornu, ipsos Carthaginienses equites, in fugam verterunt. Laelius ut turbatos vidit hostes addidit perculsis terrorem.
1 acti CBDAN: capti N3（alt.): rapti V: accepti JK Aldus, Froben.
2 directos Alschefski, Eds.: in rectos CBDANVJK: rectos A3? Aldus, Froben.
3 se antesignanis, for this CBDAN have signis.
4 primos CBD Eds.: -mum ANVJK Aldus, Froben.
5 A.U.C. 552
6 ipse CBDA3N: ipsum VJK Aldus, Froben: om. N5.
7 futuro NV Froben 2: -ros CBDAN1JK Aldus.
8 inter immixtos, for this JK Aldus, Froben have intermixtos.
9 alienigenis CBDANV Aldus, Froben, Eds.: -generis JK: -genas freinsheim, M. Müller.
10 A.U.C. 552
11 verterentur CBDAN: con- V (cor-) JK Aldus: verterent Froben 2.
12 intrepidae CBDAN Froben 2: trepide VJK: intrepide: Aldus.
13 hastas, nec pila ab, these words and also an- of the next were probably omitted by P, as is shown by the same omission in CBDAN.
14 suos dextrum VJK: suo dextro (or -ero) CBDAN Aldus, Froben.
Livy. Books XXVIII-XXX With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1949: no copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.