1
2
Sum deus et nemorum custos, mea numina servant
Menalus et viridis celeberrima silva Lycaei
Et iuga frondosis Nonacria consita plantis.
Liquimus Arcadiam, namque illic dulcia rumpunt
5Carmina diverso crepitantia tympana cantu.
Tum Scytha pascentes per florida rura capellas
Abstrahit et dominos, viduantur pascua dulci
Carmine et abductis squalescunt arva iuvencis,
Ilicet exosi strepitus et tristia bella
10Venimus ignotas Tirrheni ad fluminis undas
Pascuaque ancipiti iampridem subdita Iano.
Hic meus errantes servabat Tityrus haedos
Rustica divino permulcens pectora cantu,
Cuius et attonitae stupuerunt carmina lynces
15Blandaque terribiles tenuerunt verba leaenas.
Dum tamen horrentis acies et praelia tentat
Dicere, deseruit calamos ceu Strymonis undis
Candidus infecto suspirat carmine cignus.
Nunc tibi, nam virides sordent sine cantibus
umbrae,
20Tradere dignamur pastoria sibila, Poeman.
Tu modo per silvas vestigia nostra secutus
Horrida Mavortis contingere tela caveto:
Nostra sed a nostro ducantur numine verba.
3
Sic tua Partheniae venerentur numina nymphae
25Frigidaque Arcadiae regio, sic turgida puri
Flumina Ladonis venerentur et arduus Azan!
Maxime pastorum custos, te cedere fas est:
Maius ab aethereo numen mihi missus Olympo
Inclitus Alcides; illi mea munera sunt haec
30Candida purpureum variantia mala colorem.
Illum ego seu calamis, liquido seu gutture ludam,
Laudibus exornans meritis super omnia tollo:
Sit licet ille tuo cantari carmine dignus,
Nec mea Sicanios moduletur tibia cantus.
4
35Cedimus et solo superari nomine fas est
Herculis, hoc etenim silvas ac pascua nomen
Solvit, et horrendi fortissima colla leonis
Fregit et a Libycis Antaeum sustulit arvis.
Nil iuvat aeripedem cervam fuga, nil iuvat hydram
40Crescere. Quid referam Cretaei cornua tauri
Fracta? Quid Hesperii felicia poma draconis
Totque sub Herculeo pacatas robore terras?
Hic novus Alcides, patriis non degener actis,
Rettulit Herculeum meritisque et nomine nomen;
45Qui licet Estensi sit natus sanguine et altis
Inclita maiorum decorentur gesta trophaeis,
Non tamen huic quisquam sese generosus avorum
Conferet, ille licet redeat qui cuspide Mauros
Perculit imbelles Hispanaque contudit arma.
50At nova praeclari canerem si principis acta
Stridula pascentes turbarent classica tauros;
Sed Iovis imperio nunc dulcia linquimus arva,
Grataque formosis Mutinensia rura Napaeis.
Tradimus hos igitur calamos, quibus addere sensus
55Montibus et rigidis poteris dare pectora saxis.
Thracius his Getico deduxit vertice silvas
Orpheus, his Siculi celeberrima carmina vatis
Flumina praecipiti tenuerunt concita cursu.
5
Quae tibi tam caro reddam pro munere? Quaenam
60Thura vel Eois nascentia cinnama campis
Reddere sufficiant tanto pro munere grates?
Attamen hoc unum super omnia, dive, rogamus,
Quo sine nil prosunt oblatae dona cicutae:
Ut comes interea venias dum prima canemus
65Carmina et incipiam levibus dare sibila cannis.
6
Incipe, vicinam comites via ducit ad urbem.
7
"Dicite, Naiades nymphae, si forte per agros
Obvius Alcides fuerit: me ferreus ille
Liquit et umbrosis pavidam me credidit antris;
70Dicite, sic nitidi fontes et flumina certent
Ludere, et innocui vestigia lambere pisces.
Quid fugis incassum? Non te mihi turbida ripis
Flumina, non totis rapient cum montibus Alpes.
Me fugis? Ah quondam puerum per saxa nivesque,
75Per iuga, per vacuos saltus male sana sequebar,
Nec tamen aut fusco fueram male grata colore,
Nec niger obscuro pendebat vertice crinis.
Quid mihi forma decens, si te, mea sola voluptas,
Non libet hac mecum pariter considere ripa?
80Huc ades, hic liquidi labuntur fluminis undae,
Et viret aprico genialis gramine tellus.
Aspice: formosae circumstant littora pinus
Blandaque summissis aspirat flatibus aura.
Credimus, an totis facies infixa medullis
85Herculis eludit? Meus, en meus advenit ille!
8
Ardua marmoreo iam dudum culmine turris
Cernitur: haec Mutina est. Ingentia respice, Poeman,
Moeniaque et pinnas et culmina celsa domorum.
9
Cernimus, ast alias iamdudum vidimus urbes
90Et quibus edidici dicatur brassica caulis,
Non tamen hanc umquam me sors mea duxit ad urbem
Nec patet Herculeo radiet qua regia culmo.
10
Dicam ego, tu vigili quae dicam suscipe mente.
Proxima vicini cum primum culmina pontis
95Liqueris, haec recto ducet te semita cursu,
Crux tibi quadrivio donec sese ardua campo
Offeret, hinc laeva tandem se parte decori
Herculis aula tibi celebrataque tecta patebunt.
Sed satis et nimium tenuerunt verba: timendum est
100Candida ne niveae claudantur limina portae.
This text is part of:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
pastoralia (S. Carrai, 1996).
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.