XXV
[25arg] Quid Graeci ἀναλογίαν quid contra ἀνωμαλίαν vocent.In Latino sermone, sicut in Graeco, alii ἀνα- λογίαν sequendam putaverunt, alii ἀνωμαλίαν. [2] ᾿αναλογία est similium similis declinatio, quam quidam Latine “proportionem” vocant. [3] ᾿ανωμαλία est inaequalitas declinationum, consuetudinem sequens. [4] Duo autem Graeci grammatici illustres, Aristarchus et Crates, summa ope ille ἀναλογίαν, hic ἀνωμαλίαν defensitavit. [5] M. Varronis liber ad Ciceronem De Lingua Latina octavus nullam esse observationem similium docet inque omnibus paene verbis consuetudinem dominari ostendit: [6] “Sicuti cum dicimus,” inquit, “'lupus lupi,' 'probus probi' et 'lepus leporis,' item 'paro paravi' et 'lavo lavi,' 'pungo pupugi,' 'tundo tutudi' et 'pingo pinxi.' [7] Cumque,” inquit, “a 'ceno' et ' prandeo' et ' poto,' et 'cenatus sum' et 'pransus sum' et ' potus sum' dicamus, a 'destringor' tamen et 'extergeor' et 'lavor,' 'destrinxi' et 'extersi' et 'lavi' dicimus. [8] Item cum dicamus ab 'Osco,' 'Tusco,' 'Graeco,' 'Osce,' 'Tusce,' 'Graece,' a 'Gallo' tamen et 'Mauro' 'Gallice' et ' Maurice' dicimus; item a 'probus ' 'probe,' a 1 'doctus ' docte,' sed a1 rarus' non dicitur 'rare,' sed alii 'raro' dicunt, alii 'rarenter.'” [9] Idem M. Varro 2 in eodem libro: [p. 210] “Sentior,” inquit, “nemo dicit et id per se nihil est, 'adsentior' tamen fere omnes dicunt. Sisenna unus 'adsentio' in senatu dicebat et eum postea multi secuti, neque tamen vincere consuetudinem potuerunt.” [10] Sed idem Varro in aliis libris multa pro ἀναλογίᾳ tuenda scribit. [11] Sunt igitur ii tamquam loci quidam communes, contra ἀναλογίαν dicere et item rursum pro ἀναλογίᾳ.
