Hide browse bar
Your current position in the text is marked in blue. Click anywhere in the
line to jump to another position:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
33. ab hac oratione dimissos ad iter se comparare in diem posterum iubet,
profectusque decumis
castris pervenit ad Hiberum flumen.
inde superato
amni die quarto in conspectu hostium posuit castra.
Campus ante montibus circa saeptus erat.
[
2]
In eam
vallem Scipio cum pecora,
rapta pleraque ex ipsorum1 hostium agris,
propelli ad inritandam feritatem barbarorum iussisset,
[
3?]
velites subsidio misit,
a quibus ubi
per procursationem commissa pugna esset,
Laelium
cum equitatu impetum ex occulto facere iubet.
[
4]
mons opportune prominens equitum insidias texit,
nec ulla mora pugnae facta est.
Hispani in conspecta
procul pecora,
velites in Hispanos praeda occupatos
incurrere.
[
5]
primo missilibus territavere;.
deinde
missis levibus telis,
quae inritare magis quam
[p. 134]
decernere pugnam poterant,
gladios nudant,
et conlato2 pede res coepta geri est;
ancepsque3 pedestre certamen erat,
ni4 equites supervenissent.
[
6]
neque ex adverso tantum inlati obvios obtrivere,
sed circumvecti etiam quidam per infima clivi ab tergo se,
ut plerosque intercluderent,
obiecerunt,
5 maiorque caedes fuit quam quantam edere levia per excursiones proelia solent.
[
7]
ira magis accensa adverso proelio barbaris est
quam imminuti animi.
itaque ne perculsi6 viderentur,
prima luce postero die in aciem processere.
[
8]
non capiebat omnes copias angusta,
sicut ante dictum est,
valles;
duae ferme peditum partes et7 omnis equitatus in aciem descendit;
quod relicum peditum erat obliquo constituerunt8 colle.
[
9]
Scipio,
pro se esse loci angustias ratus,
et quod in arto pugna Romano aptior quam Hispano militi futura videbatur,
et quod in eum locum detracta hostium acies esset qui non
omnem multitudinem eorum caperet,
novo etiam consilio adiecit animum;
[
10]
equitem nec se posse circumdare cornibus in tam angusto spatio,
et hosti quem
cum pedite deduxisset inutilem fore.
[
11]
itaque imperat
Laelio ut per colles quam occultissimo itinere circumducat equites segregetque quantum possit9 equestrem a pedestri pugnam;
[
12]
ipse omnia signa peditum in hostes vertit;
quattuor cohortes in fronte statuit,
quia latius pandere aciem non poterat.
[
13]
moram [p. 136]
pugnandi nullam fecit,
ut ipso certamine averteret ab10 conspectu transeuntium per colles equitum.
neque ante circumductos sensere quam tumultum equestris pugnae ab tergo accepere.
[
14]
ita duo diversa11 proelia erant;
duae peditum acies,
duo equitatus per longitudinem campi,
quia misceri ex genere utroque proelium angustiae non patiebantur,
pugnabant.
[
15]
Hispanorum cum neque pedes equiti neque eques pediti auxilio esset,
pedes fiducia equitis temere commissus campo caederetur,
eques circumventus
nec peditem a fronte—
iam enim stratae pedestres
copiae erant—
nec ab tergo equitem sustineret,
et
ipsi,
cum diu in orbem sese stantibus equis defendissent,
ad unum omnes caesi sunt,
nec quisquam
peditum equitumve superfuit qui in valle pugnaverunt.
[
16]
tertia pars,
quae in colle ad spectaculum
magis tutum quam ad partem pugnae capessendam
steterat,
et locum et tempus ad fugiendum habuit.
[
17]
inter eos et reguli ipsi fugerunt,
priusquam tota
circumveniretur acies inter tumultum elapsi.