35.
[95]
iudices, ut ego nunc,
flens, sed hoc eodem1 loquitur voltu quo videtis. negat
enim se2, negat ingratis civibus fecisse quae fecerit, timidis
et omnia pericula circumspicientibus3 non negat. plebem
et infimam multitudinem, quae P. Clodio duce fortunis
vestris imminebat, eam quo tutior esset vestra vita suam4
se fecisse commemorat, ut non modo virtute flecteret sed
etiam tribus suis patrimoniis deleniret5, nec timet ne, cum
plebem muneribus placarit, vos non conciliarit meritis in
rem publicam singularibus. senatus erga se benevolentiam
temporibus his ipsis saepe esse perspectam, vestras vero et
vestrorum ordinum occursationes, studia, sermones, quemcumque
cursum fortuna ceperit6, secum se7 ablaturum esse
dicit.
[96]
meminit etiam vocem sibi8 praeconis modo defuisse,
quam minime desiderarit, populi vero cunctis suffragiis,
quod unum cupierit, se consulem declaratum; nunc denique,
si haec arma9 contra se sint futura, sibi facinoris suspicionem,
non facti crimen obstare. addit haec, quae certe
vera sunt, fortis et sapientis viros non tam praemia sequi
solere recte factorum quam ipsa recte facta; se nihil in
vita nisi praeclarissime fecisse, si quidem nihil sit praestabilius
viro quam periculis patriam liberare. beatos esse
quibus ea res honori fuerit a suis civibus,
[97]
nec tamen eos
miseros qui beneficio civis suos vicerint. sed tamen ex
omnibus praemiis virtutis, si esset habenda ratio praemiorum,
amplissimum esse praemium gloriam; esse hanc10 unam
quae brevitatem11 vitae posteritatis memoria consolaretur,
quae efficeret ut absentes adessemus, mortui viveremus;
hanc denique esse cuius gradibus etiam in caelum homines
viderentur ascendere.
[98]
'de me' inquit 'semper populus
Romanus, semper omnes gentes loquentur, nulla umquam
obmutescet vetustas. quin hoc tempore ipso, cum omnes
a meis12 inimicis faces invidiae meae subiciantur, tamen13
omni in14 hominum coetu gratiis agendis et gratulationibus
habendis et omni sermone celebramur15. omitto Etruriae
festos et actos et institutos dies. centesima lux est haec ab
interitu P. Clodi et, opinor, altera. qua fines imperi
populi Romani sunt, ea non solum fama iam de illo sed
etiam laetitia peragravit. quam ob rem ubi corpus hoc
sit non' inquit 'laboro, quoniam omnibus in terris et iam
versatur16 et semper hic17 habitabit nominis mei gloria.'
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 hoc eodem illo ςH, cf. Tusc. iii. 31 hic est enim ille voltus semper idem, Att. i. 18. 3 instat hic nunc ille annus egregius
2 se om. P, qui deficit in verbo insequenti: se post fecisse inser. Baiter
3 peric. circumsp. ςHE: circumsp. peric. Tδ
6 fortuna ceperit Ioergensen: fortunae ceperit ς(?)H: fortuna dederit ETδ
8 vocem sibi ςHE: sibi vocem Tδ
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit breviqve adnotatione critica instrvxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxford. e Typographeo Clarendoniano. 1918. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.