3.
[7]
sed ante quam ad eam orationem venio quae est propria
vestrae quaestionis videntur ea mihi1 esse refutanda quae et
in2 senatu ab inimicis saepe iactata sunt et in contione ab improbis3
et paulo ante ab accusatoribus, ut omni errore4 sublato
rem plane quae veniat in iudicium videre possitis. negant
intueri lucem esse fas5 ei qui a se hominem occisum esse6 fateatur.
in qua tandem urbe hoc homines stultissimi disputant7?
nempe in ea quae primum iudicium de capite vidit M. Horati,
fortissimi viri, qui nondum libera civitate tamen populi
Romani comitiis liberatus est, cum sua manu sororem esse
interfectam fateretur.
[8]
an est quisquam qui hoc ignoret,
cum de homine occiso quaeratur, aut negari solere omnino
esse factum aut recte et iure factum esse defendi? Nisi vero
existimatis dementem P. Africanum fuisse qui, cum a C. Carbone
tribuno plebis seditiose in contione8 interrogaretur quid
de Ti. Gracchi morte sentiret, responderit9 iure caesum
videri. neque enim posset aut Ahala ille Servilius aut
P. Nasica aut L. Opimius aut C. Marius10 aut me consule
senatus non nefarius haberi, si sceleratos civis11 interfici nefas
esset. itaque hoc, iudices, non sine causa etiam fictis
fabulis doctissimi homines memoriae prodiderunt, eum qui
patris ulciscendi causa matrem necavisset variatis hominum
sententiis non solum divina12 sed etiam sapientissimae deae
sententia liberatum.
[9]
quod si xii13 tabulae nocturnum
furem quoquo modo, diurnum autem, si se telo defenderet14,
interfici impune voluerunt, quis est qui, quoquo modo quis
interfectus sit15, puniendum putet, cum videat aliquando
gladium nobis16 ad hominem occidendum17 ab ipsis porrigi
legibus?
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 ea mihi H: mihi ea B: ea ETδ, Schol.
3 saepe ab improbis E
5 esse fas ςHE, Schol., Quintil. v. 11. 12: fas esse Tδ
6 occisum esse ET, Schol., Quintil. v. 11. 12: esse occisum ςH: occisum δ, Quintil. iv. 2. 25
7 disputant obiciunt H
8 sedit. in contione ςHE: in contione sedit. Tδ
10 aut C. Marius om. Quintil. v. 11. 16: aut C. om. H: h. d. (= hic deest) ς
11 civis om. Quintil. v. 11. 6
12 divina Ha1b: divinae ETa2, Quintil. cod. A
13 xii mei, ed. R: duodecim vulg.
14 defenderit ςBH (contra Quintil v. 14. 18)
15 sit st ς poeniendum W, Quintil. cod A
16 gladium nobis ETδ, Quintil., Diomedes (K. 1. 469), Iul. Victor (p. 420), Schol.: nobis gladium ςBH
17 ad hom. occid. om. Quintil., Diom., Iul. Victor (tuetur Schol.）
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit breviqve adnotatione critica instrvxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxford. e Typographeo Clarendoniano. 1918. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.