28.
[76]
quamquam haec quidem
iam tolerabilia videbantur, etsi aequabiliter in rem
publicam, in privatos, in longinquos, in propinquos, in
alienos, in suos inruebat, sed nescio quo modo usu iam1
obduruerat et percalluerat civitatis incredibilis patientia:
quae vero aderant iam et impendebant, quonam modo ea
aut depellere potuissetis aut ferre? imperium ille si nactus
esset, omitto socios, exteras2 nationes, reges, tetrarchas; vota
enim faceretis ut in eos se potius immitteret3 quam in vestras
possessiones, vestra tecta, vestras pecunias4: pecunias dico?
a liberis, me dius fidius, et a coniugibus vestris numquam
ille effrenatas suas libidines cohibuisset. fingi haec putatis5
quae patent, quae6 nota sunt omnibus, quae tenentur, servorum
exercitus illum in urbe conscripturum fuisse, per quos
totam rem publicam resque privatas omnium possideret?
quam ob rem si cruentum gladium tenens clamaret T.
[77]
Annius:
'adeste, quaeso, atque audite, cives! P. Clodium
interfeci, eius furores, quos nullis iam legibus, nullis iudiciis
frenare poteramus, hoc ferro et hac dextera a cervicibus vestris
reppuli, per me ut unum ius aequitas, leges libertas, pudor
pudicitia maneret7 in civitate8,' esset vero timendum quonam
modo id ferret civitas! nunc enim quis est qui non probet,
qui non laudet, qui non unum post hominum memoriam
T. Annium plurimum rei publicae profuisse, maxima laetitia
populum Romanum, cunctam Italiam, nationes omnis adfecisse
et9 dicat et sentiat? non queo vetera illa populi
Romani gaudia quanta fuerint iudicare: multas tamen iam
summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra
vidit, quarum nulla neque tam diuturnam laetitiam attulit10
nec tantam.
[78]
mandate hoc memoriae, iudices. spero multa
vos liberosque vestros in re publica bona11 esse visuros: in
eis12 singulis ita semper existimabitis, vivo P. Clodio nihil
eorum13 vos visuros fuisse. in spem maximam et, quem ad
modum confido, verissimam sumus adducti, hunc ipsum
annum, hoc14 summo viro consule, compressa hominum licentia,
cupiditatibus confractis15, legibus et iudiciis constitutis,
salutarem civitati fore. num quis igitur est16 tam demens
qui hoc P. Clodio vivo contingere potuisse arbitretur17?
quid? ea quae tenetis privata atque vestra dominante
homine furioso quod ius perpetuae possessionis18 habere
potuissent?
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 iam hoc loco hab. H, ante usu Tδ, om. ςE
3 inmitteret ςHE: mitteret TWδ
4 vestras pecunias, vestra tecta TW pecunias bis hab. ςHb2: semel ETδ
6 patentur haec quae H
7 maneret BHETa: -erent b
8 in civitate ante leges hab. ςBH. post leges E, ante maneret Tδ; hoc loco posuit Zielinski (numeri gratia）
9 affecisse et ςHδ: affecisset E: affecisse T
10 laet. attulit ςH: attulit laet. cett.
11 bona Hb: multa bona TWa: vestra bona E
12 eis Garatoni: his codd.
13 eorum ET: horum ςHb2 (nihil eorum ... P Clodio vivo om. ab1）
15 confractis H: fractis cett. (ς）
16 igitur est ςH: est igitur ET
17 arbitretur Naugerius (1): -traretur codd.
18 possessionis b, edd. VR: possessiones HETa
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit breviqve adnotatione critica instrvxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxford. e Typographeo Clarendoniano. 1918. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.