| Celsus, De Medicina |
More(68) |
| (Latin)
(English, ed. W. G. Spencer)
(Latin, ed. W. G. Spencer)
(Latin, ed. Friedrich Marx)
|
|
| book 1, chapter pr: ... Aesculapius celebretur. Qui, quoniam adhuc rudem et vulgarem hanc scientiam paulo subtilius excoluit, in Deorum numerum receptus est.
Hujus deinde... abstinuerant.
Itemque alios in ipsa febre aliquid edisse, alios paulo ante eam, alios post remissionem ejus; optime deinde iis... quae modo in vivis cognosci possunt, in ipsis curationibus vulneratorum paulo tardius, sed aliquanto mitius usus ipse monstrabit. His propositis, |
| book 1, chapter pr: ... Aesculapius celebretur. Qui, quoniam adhuc rudem et vulgarem hanc scientiam paulo subtilius excoluit, in Deorum numerum receptus est.
Hujus deinde... abstinuerant.
Itemque alios in ipsa febre aliquid edisse, alios paulo ante eam, alios post remissionem ejus; optime deinde iis... quae modo in vivis cognosci possunt, in ipsis curationibus vulneratorum paulo tardius, sed aliquanto mitius usus ipse monstrabit. His propositis, |
| book 1, chapter 2: ... est: illud concoquere, hoc concoxisse significat. Ubi experrectus est aliquis, paulum intermittere: deinde, nisi hiems est, fovere os multa aqua ... oportet; sed saepius alterutrum, pro corporis natura. Post haec paulum conquiescere opus est.
Ubi ad cibum ventum est, numquam |
| book 1, chapter 3: ... .
Communia deinde omnibus sunt post fatigationem cibum sumpturis, ubi paulum ambulaverunt, si balneum non est, calido loco, vel in ... ; si est, ante omnia in tepidario sedere, deinde, ubi paulum conquieverunt, intrare et descendere in solium; tum multo oleo... loco tepido demittere se inguinibus tenus in aquam calidam, cui paulum olei sit adjectum; deinde totum quidem corpus, maxime tamen... in aqua fuerunt, leniter perfricare ex oleo, cui vinum et paulum contriti salis sit adjectum.
Post haec omnibus fatigatis aptum... si multam bilem evomuit, vel abstinere a cibo debet, vel paulum aliquid assumere; si pituitam acidam effudit, utique sumere cibum... offensus eorum est consuetudine, qui quotidie ejiciendo, vorandi facultatem moliuntur. Paulo etiam longius processit: idem purgationes quoque eodem volumine expulit. ... ejus etiam plures causae possunt; estque in ea quaedam paulo subtilior observatio adhibenda.
Vomitus utilior est hieme, |
| book 1, chapter 4: ... interdum ad prunam. Si in balneum venit, sub veste primum paulum in tepidario insudare, ibi ungi, tum transire in calidarium; |
| book 2, chapter 1: ... est Aph. III, 25 .
At ubi aetas paulum processit, glandulae, et vertebrarum quae in spina sunt, aliquae |
| book 2, chapter 3: ... aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi visum est, cubat, cruribus paulum reductis; qui fere sani quoque jacentis habitus est ... parte sunt Progn. § 7 .
Quod si paulo tumidiora sunt, sed tamen digitis cedunt et non dolent, |
| book 2, chapter 6: ... in mixtura quadam, discreta tamen, repraesentat. Sed haec quidem potest paulo diutius trahere: in praecipiti vero jam esse denuntiat, quae |
| book 2, chapter 7: ... inde excretum est, aquae simile, vel rufum, vel pallidum est, paulum tamen in eo levamenti est, alvus vero cum multo |
| book 2, chapter 10: ... contusus est, si ex aliquo subito casu sanguinem vomit, quamvis paulo ante sumsit cibum, tamen protinus ei demenda materia est, |
| book 2, chapter 12: ... lac vel asininum, vel bubulum, vel caprinum; eique salis paulum adjiciebant, decoquebantque id, et sublatis iis, quae coierant, quod ... est, si levi medicina contenti sumus, pura aqua; si paulo valentiori, mulsa; si leni, ea in qua foenum graecum |
| book 2, chapter 17: ... quod fovendum est, collocatur. Juxtaque ignem ferramenta duo sunt capitibus paulo latioribus: alterumque ex his demittitur in eum salem, et |
| book 3, chapter 1: ... quid non statim profuit; minus vero removeatur, si quid paulum saltem juvat; quia profectus tempore expletur.
|
| book 3, chapter 2: ... subtractum plus, quam si cibo quid dematur, adjuvat:
si paulo graviora, non aquam tantum bibere, sed etiam cibo carnem |
| book 3, chapter 6: ... fuit, ac decrevit, spectare oportet, num tempora, partesve corporis aliae paulum madescant, quae sudorem venturum esse testentur: ac si qua ... sunt, ubi fastidio urgetur, neque satis vires sufficiunt; ut paulum ex singulis degustando, famem vitet.
At si neque vis |
| book 3, chapter 9: ... operiebat, ut simul calorem ingentem, sitimque excitaret:
deinde, ubi paulum remitti coeperat febris, aquam frigidam potui dabat; ac, si |
| book 3, chapter 10: ... arida, ubi penicillo detersa est, ungi rosa debet, cui cerae paulum sit adjectum.
|
| book 3, chapter 11: ... Ubi id exspectatur, omni potione prohibendus aeger est: haec enim paulo ante data multum malo adjicit. Item maturius veste multa |
| book 3, chapter 14: ... imbecillitas urgebit , et post febrem vinum, et medio die paulum cibi debebit assumere.
|
| book 3, chapter 21: ... madefactis tantum manibus aqua, cui sal et nitrum et olei paulum sit adjectum; sic, ut aut pueriles aut muliebres manus |
| book 3, chapter 23: ... erit, perfricetur: deinde per caput multa aqua frigida perfundatur; paulum cibi assumat; conquiescat; rursus ante noctem ambulatione utatur;... vero pertinet, ultimum est, juxta talum ex utroque crure paulum sanguinis mittere; occipitium incidere, et cucurbitulas admovere; ferro |
| book 3, chapter 25: ... venter solvi: adhibenda tum , quanta sustineri potest, inedia est: paulum deinde vires reficiendae, et ducenda alvus: post haec, ubi |
| book 4, chapter 1: ... est, natura mollis et rarus, longitudinis crassitudinisque modicae; isque paulum a costarum regione in uterum excedens, ex maxima parte ... isque inter lienem et jecur positus est, utroque ex his paulum super eum ingrediente. Suntque etiam membranulae tenues, per quas ... , quod transversum esse supra posui.
Inde ima ventriculi pars paulum in dexteriorem partem conversa, in summum intestinum duodenum ... tenuataque cervice, quem canalem vocant, contra mediam alvum orsa, inde paulum ad dexteriorem coxam convertitur; deinde super rectum intestinum progressa |
| book 4, chapter 10: ... quam ter aut quater fiat: item laseris quam optimi paulum devorare opus est; porri vel marrubii succum assumere; |
| book 4, chapter 11: ... si nihilo minus ex ore processit, iterum tertioque, et quotidie paulum aliquid: protinus autem debet sorbere vel acetum, vel cum |
| book 4, chapter 13: ... primum oportet latus hapso lanae sulpuratae ; deinde, quum paulum inflammatio se remisit, siccis et calidis fomentis uti. Ab ... autem in ipso morbi fervore sustinendus aeger est, sic, ubi paulum is se remisit, alimenta pleniora, et vini quoque aliquid ... tussis, intermittere oportebit uno die; posteroque cum cibo vini paulo plus assumere. Atque incipiente quoque tussi, tum non erit |
| book 4, chapter 14: ... opus est, neque acribus, neque amaris, neque alvum adstringentibus, sed paulo lenioribus.
Ergo primis diebus danda est sorbitio ptisanae, vel... alienum est, dum premit morbus, clausis fenestris aegrum continere: ubi paulum levatus est, ter aut quater die, fenestris aliquantum apertis, |
| book 4, chapter 17: ... pinu silvestri duodecim, anisi quod tribus digitis sumi possit, croci paulum, contrita et in duas mulsi potiones divisa. Si vero |
| book 4, chapter 18: ... extremae partes corporis frigent, ungendae sunt calido oleo, cui cerae paulum sit adjectum, calidisque fomentis nutriendae. Si ne sub his |
| book 4, chapter 24: ... sit contritum vel hyssopum, vel piperis acetabulum, vel scammoniae paulum; vel etiam pridie, quum multum allium ederit, vomat: posteroque... sextariis decoquat, donec tertia pars supersit; huc adjiciat nitri paulum, et jejunus bibat.
Interpositis deinde tribus horis, duas potiones |
| book 4, chapter 26: ... impetum ventris prohibere; si per se desiit, balneo uti, paulum cibi capere: si mansit, abstinere non solum a cibo, ... die, si nihilo minus liquida alvus est, aeque conquiescere; paulum adstringentis cibi sumere; tertio die in balneum ire; ... atque ex his edendum est.
Pulticula etiam, cum qua paulum ex favo vetere coctum sit, et lenticula cum malicorio |
| book 5, chapter 17: ... eo quem ὀβολόν appellant. Id ad nostra pondera relatum paulo plus dimidio scripulo facit.
Malagmata vero, |
| book 5, chapter 19: ... cerae, picis aridae, baccarum lauri, singulorum p. )-(. XX. olei paulum. Quoties aut baccam, aut nucem, aut simile aliquid posuero, ... VI. cerae, et resinae terebinthinae, singulorum p. )-(. VIII. quibus paulum irini unguenti miscetur.
Valensque ad idem emplastrum... ex oleo murteo facti partes tres, adipis suillae pars quarta, paulum ex plumbi recremento. Aut, spumae argenti selibra, ex olei hemina, et aquae marinae altera, cocta, donec bullire desierit, cui paulum cerae sit adjectum. Aut, pares portiones cerae, sevi,stibis, |
| book 5, chapter 22: ... amarae nuces cum allio sic, ut hujus pars tertia sit, paulumque his croci adjiciatur: aut quod habet spumae argenti p. |
| book 5, chapter 25: ... passo simul omnia teruntur, donec crassitudo sordium fiat. Ex eo paulum aut devoratur, aut aqua diluitur, et potui datur.
... et inflammationem vulvae coercent, mixta cerato ex rosa facto, cum paulum his croci quoque accessit: et ex aqua fronti inducta, |
| book 5, chapter 26: ... vero fibulae sunt; ἀγχτῆρας Graeci nominant; quae oras, paulum tamen contrahant, quo minus lata postea cicatrix sit. Ex ... esse debet, ut semel injecta non vulnus tantum, sed paulum utrimque etiam oras ejus comprehendat. Si ab altera parte ... magnus articulus nudatus est; aut carnis in eo loco paulum est, ideoque non multum, quod putresceret, fuit; consistitque eo |
| book 5, chapter 27: ... arefactum, in duas potiones dividendum est sic, ut ei rutae paulum adjiciatur. Trifolium quoque et mentastrum, et cum aceto panaces |
| book 5, chapter 28: ... similitudinem ejus, quod phyma vocari proposui, rubetque cum calore, et paulo post etiam cum duritia, magisque nocenter indolescit, et sitim ... quae simul et reprimunt, et refrigerant: qualia et alias et paulo ante in erysipelate proposui. Si jam durior est, ... aliquid: exque eo collyrium fieri debet altera parte tenuius, altera paulo plenius, idque ea parte, qua tenuius est, antecedente demitti ... in qua ervum coctum sit, sic, ut huic mellis quoque paulum adjiciatur.
Fere vero fit, ut ea tunica, quae inter... resinae terebinthinae misceatur; et ficus in mulso decocta, cui paulum hyssopi contriti sit adjectum; et uvae taminiae pars quarta... Graeci vocant, ubi sub cute coit aliquid durius, et interdum paulo asperius, coloris ejusdem; supra latius, ad cutem tenue: idque... si quis eum circumpurgat, deinde imponit resinam, cui miscuit pulveris paulum, quem ex lapide molari contrito fecit. Cetera vero genera |
| book 6, chapter 5: ... resina, cui non minus quam ipsa est, aluminis scissilis, et paulum mellis adjectum sit. Lenticulam tollunt galbanum et nitrum, quum ... .
Ephelidem tollit resina, cui tertia pars salis fossilis et paulum mellis adjectum sit. Ad omnia vero ista, atque etiam |
| book 6, chapter 6: ... non est.
At si lacrima multa et calida, pituitae paulum, tumor modicus est, idque in uno oculo est; longum... et vitellus in vas defundendum est; adjiciendumque eo mulsi paulum , idque digito permiscendum: ubi facta unitas est, demitti debet... balneo cavere ne quo frigore afflatuve laedatur: post haec cibo paulo pleniore, quam ex eorum dierum consuetudine, uti, vitatis tamen |
| book 6, chapter 7: ... aegyptia faba est, conteritur, rosa adjecta; quibus myrrhae quoque paulum a quibusdam miscetur: vel papaveris lacrima, aut tus cum ... et tum infundere vinum austerum cum rosa mixtum, cui spodii paulum sit adjectum, aut lycium cum lacte, aut herbae sanguinalis ... cum melle aerugo, vel porri succus, aut cum mulso nitri paulum: atque ubi crusta a corpore jam recedit, eluenda auris ... sunt: at si durae sunt, acetum et cum eo nitri paulum conjiciendum est; quumque emollitae sunt,
eodem modo ... est, adjecto vel irino vel laureo oleo, sic, ut utrilibet paulum aceti misceatur; tum diu ambulandum, leniterque post unctionem aqua... aliquid exanime est, specillo oriculario protrahendum est, aut hamulo retuso paulum recurvato:
si ista nihil proficiunt, potest eodem modo resina |
| book 6, chapter 9: ... radix vel in posca, vel in vino mixto sic, ut paulum his salis adjiciatur; et papaveris non nimium aridi cortices |
| book 6, chapter 10: ... modicus quidem tumor, sed exulceratio est, furfurum cremori ad gargarizandum paulum mellis adjiciendum est, illinendaque ulcera hoc medicamento: passi quam |
| book 6, chapter 11: ... . 19
fiunt: continendusque saepe ore reprimens cremor est, cui paulum mellis sit adjectum. Utendum ambulationibus, et non acri cibo. |
| book 6, chapter 13: ... oris supra posita sunt cap. XI : et mollis linamenti paulum involvendum aliqua compositione ex iis quas ἀνθηράς vocari |
| book 6, chapter 15: ... arida inspersa; sicciori, cum exigua parte mellis illita: si paulo altius, chartae combustae partes duae, auripigmenti pars una: si ... aut oleae, aut verbenae decoctae sint, sic, ut cuilibet eorum paulum mellis misceatur.
Acetum quoque ex scilla retentum ore satis |
| book 6, chapter 18: ... ex vino cocta, sic, ut cuilibet eorum, dum teritur, mellis paulum adjiciatur: sursumque coles ad ventrem deligandus est,
quod in... humor inest, vino eluenda sunt: tum butyro et rosae mellis paulum, et resinae terebinthinae pars quarta adjicienda est, eoque utendum.
... coepit profluere, elui cremore lenticulae debet sic, ut ei mellis paulum adjiciatur: aut oleae, vel lentisci folia, vel marrubium decoquendum ... aut compositio Andronis; aut ἀνθηρά sic, ut ei paulum mellis adjiciatur. Quidam ulcera omnia, de quibus adhuc dictum ... emplastrum τετραφάρμαχον ex rosa liquatum sic, ut turis quoque paulum ei misceatur ; aut id, quod ex butyro, rosa... , quidquid corruptum est, excidendum sic, ut ex integro quoque paulum dematur, idque adurendum. Quoties quid ustum est, id quoque ... ex cyprino ceratum; aut simila ex vino contrita, cui paulum croci sit adjectum. Si vetustior jam durities est, maxime |
| book 7, chapter 1: ... cutis crebro incidatur, detergeaturque eodem averso profluens sanguis. Quod si paulo tardius subvenitur, jamque etiam rubor est, qua rubet corpus; |
| book 7, chapter 2: ... In ceteris partibus, si aeque linamenta supervacua sunt, purgationis causa paulum mellis infundendum; dein glutinantia superdanda: si illa necessaria sunt |
| book 7, chapter 5: ... telum transversa demittitur: deinde, ubi ad imum mucronem ventum est, paulum torquetur, ut telum foramine suo excipiat: quum in cavo |
| book 7, chapter 7: ... , inferiorem; si supinus, superiorem. Tum idem medicus hamulum acutum, paulum mucrone intus recurvato, subjicere extremo ungui debet, eumque infigere;... deest, nulla id restituere curatio potest: si exiguum, mederi licet. Paulum infra supercilium cutis incidenda est lunata figura, cornibus ejus ... neque attolli postea potest. Cute igitur tantum diducta fit, ut paulum ima ora descendat; hiante scilicet super plaga; in ... collocandus est loco lucido, lumine adverso sic, ut contra medicus paulo altius sedeat: a posteriore autem parte caput ejus minister |
| book 7, chapter 15: ... ne tota intus delabi possit. Hujus ea pars, quae intra, paulo longior esse debet, quam quae extra; ut ultra interiorem... deligant: deinde postero die rursus fistulam demittunt, quod recens vulnus paulum diductum patitur, ut, si quid humoris superest, emittatur: idque |
| book 7, chapter 16: ... ac, si jam sicciora intestina sunt, perluenda aqua sunt, cui paulum admodum olei sit adjectum. Tum minister oras vulneris leniter |
| book 7, chapter 19: ... faciendum est. Sed non a summa inguinis plaga, verum infra paulum ea abscindenda, ne laesa abdominis membrana inflammationes moveat. Neque ... sustinendum testiculum, infra relinquatur: si majus est, etiam amplius, ut paulum tantummodo ad imum, cui testiculus insidere possit, integrum maneat. ... , ut supra dixi, quam altissime ad inguen; imam autem, paulo infra. Ceterum antequam excidantur, venae quoque vinciri lino summae ... imponenda sint. Quod si pus in ipso scroto ortum est, paulum id incidi debet, ut exitus detur; linamentumque eatenus imponendum |
| book 7, chapter 20: ... ora quoque ejus vulneris, quod in inguine est, demenda habenula paulo. latior est, quo major plaga sit, et plus creare |
| book 7, chapter 26: ... major novem; minor sex.
Incurvas vero esse eas paulum, sed magis viriles oportet, laevesque admodum; ac neque nimis... lunata usque ad cervicem vesicae debet, cornibus ad coxas spectantibus paulum: deinde ea parte, qua resima plaga est, etiamnum sub ... cervix aperiatur; donec urinae iter pateat sic, ut plaga paulo major, quam calculus sit.
Nam qui metu fistulae, quam... latus; deinde extra, sic tamen, ut leniter id fiat, paulumque primo calculus attrahitur: quo facto, attollendus uncus extremus est, ... sanguinem fluere, quo minor inflammatio oriatur: atque ingredi quoque eum paulum
non alienum est, ut excidat, si quid intus concreti... prohibitus, resupinus collocandus est sic, ut caput humile sit, coxae paulum excitentur: ac super ulcus imponendum est duplex aut triplex |
| book 7, chapter 29: ... compellatur:
quae, emortuo partu, id comprimit: ex intervallo vero paulum dehiscit. Hac occasione usus medicus, unctae manus indicem digitum |
| book 7, chapter 30: ... si capitulum exiguum est, basimque tenuem habet, adstringendum lino paulum supra est, quam ubi cum ano committitur: imponenda spongia ... est, et basis latior, hamulo uno aut altero excipiendum est, paulumque supra basim incidendum: neque relinquendum quidquam ex eo capitulo, |
| book 8, chapter 1: ... vertebrae, exceptis tribus summis, a superiore parte in ipsis processibus paulum desidentes sinus habent: ab inferiore alios deorsum versus processus ... rotundae, et leniter quasi capitulatae, vertebrarum transversis processibus ibi quoque paulum sinuatis, inhaerent: inde latescunt, et in exteriorem partem recurvatae ... vero validis musculis nervisque constricta sunt. At a summa costa paulo interius, quam ubi ea media est, os excrescit acromion... quo propius lato scapularum ossi fit, eo plenius latiusque et paulum in exteriora curvatum, quod altera verticis parte modice intumescens, ... eo, quod posui, altero in exiguo sinu pectoralis ossis insidit, paulumque motu brachii movetur, et cum lato osse scapularum infra ... consurgens, in vertice sinuatur: cubitus rotundus in extremo, parte altera paulum procedit.
Ac, ne saepius dicendum sit, illud ignorari non... angulus alterius planities sit: eoque fit ex his unius ossis paulum in interiora concavi species.
Verum ex manu duo exigui |
| book 8, chapter 2: ... ubi caries, nigritiesve in summo osse est: siquidem id vel paulo diutius eodem ferramento adurendum, vel radendum est.
Qui radit |
| book 8, chapter 3: ... , deinde subito latius fit; atque iterum ab alio principio paulo minus quam aequaliter sursum procedit.
Si vitium in angusto... proficit; si graviter, non movetur.
Neque alienum est instillare paulum rosae vel lactis, quo magis lubrico circumagatur; quod ipsum... immittatur; μηνιγγοφύλαχα Graeci vocant. Lamina aenea est, firma, paulum resima, ab exteriore parte laevis; quae demissa sic, ut |
| book 8, chapter 4: ... omnibusque ea locis commode inducitur, excepta frontis ea parte, quae paulum super id est, quod inter supercilia est. Ibi enim |
| book 8, chapter 5: ... , ea in quam os impulsum est:
imponendumque ceratum, et paulo vehementius deligandum est; quia callus eo loco non ad |
| book 8, chapter 7: ... esse necessariam: deinde a die tertio humidum cibum: sublata inflammatione, paulo pleniorem, eumque, qui carnem alat: vinum per omne tempus |
| book 8, chapter 10: ... deliganda, et per plures in diversa ducenda sunt.
Ubi paulo longius quam naturaliter esse debet, membrum vis fecit, tum ... ut ossa contineant: et quum spatio laxentur, tertio quoque die paulum habenis suis coartari :
ac, si nulla prurigo, nullus... eo, quam in fasciis ferulisque est. Deligari autem brachium debet paulum pollice ad pectus inclinato; siquidem is maxime brachii naturalis... injicitur: atque ita commode brachium ex cervice suspensum est. Idque paulum supra cubiti alterius regionem pendere oportet.
... his vulneribus imponendum primo linamentum est, vino madens, cui rosae paulum admodum adjectum sit. Deligandaque fasciis sunt aliquanto laxioribus quam ... quam laevissimi generis inter ea demitti debet sic, ut capite paulum supra ulcus emineat; isque quotidie plenior adigendus est, done... aliquid sinapi cum ficu in alterum membrum impositum, done id paulum erodat, eoque evocet materiam. Ubi is tumor extenuatus |
| book 8, chapter 14: ... consistere, et id intus impellere: in iis accipiendum est, quae paulum excesserunt; non in iis, quae totae loco motae sunt... Nonnumquam enim nervorum imbecillitas efficit, ut, quamvis non exciderit vertebra, paulum tamen aut in posteriorem, aut in priorem partem promineat. |
| book 8, chapter 15: ... subjiciatur: deinde loris suis ad brachium deligatur; uno loco paulum infra humeri caput; altero paulum supra cubitum; tertio supra manum: cui rei protinus intervalla |
| book 8, chapter 16: ... movet:
si in exteriorem, interioremve, brachium porrectum est, sed paulum in eam partem, a qua os recessit, recurvatum. Quidquid |
| book 8, chapter 20: ... est.
In ceteris vero casibus, ubi ossa per vim paulum inter se recesserunt, medicus debet id, quod eminet, retro |
|
|