| M. Tullius Cicero, de Natura Deorum |
More(207) |
| (Latin)
|
|
| book 1, section 2: ... quo
omnes †sese duce natura venimus, deos esse dixerunt,
dubitare se Protagoras, nullos esse omnino Diagoras
Melius et Theodorus Cyrenaicus putaverunt. Qui vero
deos esse dixerunt tanta sunt in varietate et dissensione,
ut eorum infinitum ... et de locis atque sedibus et de actione
vitae multa dicuntur, deque is summa philosophorum
dissensione certatur; quod vero maxime |
| book 1, section 2: ... quo
omnes †sese duce natura venimus, deos esse dixerunt,
dubitare se Protagoras, nullos esse omnino Diagoras
Melius et Theodorus Cyrenaicus putaverunt. Qui vero
deos esse dixerunt tanta sunt in varietate et dissensione,
ut eorum infinitum ... et de locis atque sedibus et de actione
vitae multa dicuntur, deque is summa philosophorum
dissensione certatur; quod vero maxime |
| book 1, section 4: ... pubescant, a dis inmortalibus tribui
generi humano putant, multaque quae dicentur in his
libris colligunt, quae talia sunt ut ea |
| book 1, section 8: ... communicare
non poterant, quod illa quae a Graecis accepissent Latine dici posse diffiderent; quo in genere tantum profecisse videmur, ut |
| book 1, section 10: ... ex iis quaereretur quare ita esset, respondere solitos ipse dixit ;
ipse autem erat Pythagoras: tantum opinio praeiudicata poterat, |
| book 1, section 11: ... veri reperiendi causa
et contra omnes philosophos et pro omnibus dicere.
|
| book 1, section 12: ... ut qui hac ratione philosophentur hi nihil habeant quod sequantur. dictum est omnino de hac re alio loco diligentius, sed ... videatur, sed i qui omnibus veris falsa quaedam adiuncta esse dicamus tanta similitudine ut in is nulla
insit certa iudicandi |
| book 1, section 16: ...
Atqui mihi quoque videor inquam venisse, ut dicis,
oportune. tres enim trium disciplinarum principes convenistis. M. enim |
| book 1, section 18: ... deum, nec anum fatidicam Stoicorum Pronoeam, quam Latine licet Providentiam dicere, neque vero mundum ipsum animo et
sensibus praeditum rutundum |
| book 1, section 20: ... natum mundum introduxerit sed etiam manu paene factum, is eum dixerit fore sempiternum. hunc censes
primis ut dicitur labris gustasse physiologiam id est
naturae rationem, qui quicquam |
| book 1, section 21: ... si
mundus nullus erat saecla non erant (saecla nunc dico
non ea quae dierum noctiumque numero annuis cursibus conficiuntur; |
| book 1, section 23: an haec, ut fere dicitis, hominum causa a deo
constituta sunt? sapientiumne? propter ... , maxime quod stulti sunt (miserius
enim stultitia quid possumus dicere), deinde quod ita
multa sunt incommoda in vita, ut... nec ferre praesentia. Qui vero mundum ipsum animantem sapientemque esse dixerunt,
nullo modo viderunt animi natura intellegentis in
quam figuram cadere posset. de quo dicam equidem
paulo post, nunc autem hactenus:
|
| book 1, section 25: ... Thales enim Milesius,
qui primus de talibus rebus quaesivit, aquam dixit
esse initium rerum, deum autem eam mentem quae
ex |
| book 1, section 30: Iam de Platonis inconstantia longum est dicere, qui in Timaeo patrem huius mundi
nominari neget posse, ... vero
sine corpore ullo deum vult esse (ut Graeci dicunt
ἀσώματον ), id quale esse possit intellegi non potest... omnia una cum deorum notione conprehendimus. idem et in Timaeo dicit et in
Legibus et mundum deum esse et caelum |
| book 1, section 31: ... fere peccat; facit enim in his
quae a Socrate dicta rettulit Socratem disputantem formam
dei quaeri non oportere, eundemque et solem et
animum deum dicere, et modo unum tum autem plures deos; quae sunt isdem in erratis fere quibus ea
quae de Platone dicimus.
|
| book 1, section 32: ... libro qui physicus inscribitur popularis deos multos
naturalem unum esse dicens tollit vim et naturam
deorum. Nec multo secus Speusippus Platonem avunculum subsequens et vim quandam dicens, qua omnia
regantur, eamque animalem, evellere ex animis conatur
|
| book 1, section 33: ... modo enim menti tribuit omnem divinitatem,
modo mundum ipsum deum dicit esse, modo alium
quendam praeficit mundo eique eas partis ... quadam mundi motum regat atque tueatur,
tum caeli ardorem deum dicit esse non intellegens
caelum mundi esse partem, quem alio |
| book 1, section 34: ... deorum nulla species divina
describitur; deos enim octo esse dicit, quinque eos qui
in stellis vagis nominantur, unum qui |
| book 1, section 36: ... certe volumus esse. atque hic idem
alio loco aethera deum dicit: si intellegi potest nihil
sentiens deus, qui numquam nobis |
| book 1, section 37: ... dei intellegi
posse censeat neque in dis sensum esse dicat
dubitetque omnino deus animans necne sit. Cleanthes
autem, qui ... una cum eo quem proxime
nominavi, tum ipsum mundum deum dicit esse, tum totius naturae menti atque animo tribuit hoc ... et salutares deorum
esse vocabulis nuncupatas, ut ne hoc quidem diceret,
illa inventa esse deorum, sed ipsa divina;
|
| book 1, section 39: ... et in universae naturae animo atque mente, ipsumque mundum
deum dicit esse et eius animi fusionem universam, tum
eius ipsius ... et necessitatem rerum futurarum, ignem praeterea et eum quem
ante dixi aethera, tum ea quae natura fluerent atque
manarent, ut |
| book 1, section 40: ... maria manaret eum esse Neptunum, terramque eam esse quae
Ceres diceretur, similique ratione persequitur vocabula
reliquorum deorum. idemque etiam legis ... vim, quae quasi dux vitae et magistra officiorum sit, Iovem dicit esse, eandemque fatalem necessitatem appellat sempiternam rerum futurarum veritatem; |
| book 1, section 41: ... accommodare ad ea quae ipse
primo libro de deis inmortalibus dixerit, ut etiam veterrimi poetae, qui haec ne suspicati quidem |
| book 1, section 43: ... versantur.
Ea qui consideret quam inconsulte ac temere dicantur, venerari Epicurum et in eorum ipsorum numero
de quibus |
| book 1, section 44: ... constare illud etiam,
hanc nos habere sive anticipationem, ut ante dixi, sive
praenotionem deorum (sunt enim rebus novis nova
ponenda |
| book 1, section 45: ... ut deos pie coleremus
et ut superstitione liberaremur, satis erat dictum; nam
et praestans deorum natura hominum pietate coleretur, cum |
| book 1, section 49: ... sed quasi sanguinem. Haec quamquam et inventa sunt acutius et dicta subtilius ab Epicuro quam ut quivis ea possit agnoscere, |
| book 1, section 52: Hunc deum rite beatum
dixerimus, vestrum vero laboriosissimum. sive enim
ipse mundus deus est, |
| book 1, section 55: ... Hinc vobis extitit
primum illa fatalis necessitas, quam εἱμαρμένην dicitis, ut quicquid accidat id ex aeterna veritate causarumque continuatione fluxisse dicatis. quanti autem
haec philosophia aestimandast, cui tamquam aniculis,
et ... fieri videantur omnia. sequitur μαντικὴ vestra, quae Latine divinatio dicitur,
qua tanta inbueremur superstitione si vos audire vellemus, ut |
| book 1, section 56: ... rem tantam tamque praeclaram inchoatam relinquere; quamquam non tam dicendi ratio mihi
habenda fuit quam audiendi.
|
| book 1, section 57: ... ut solebat Atqui inquit Vellei
nisi tu aliquid dixisses, nihil sane ex me quidem audire potuisses. mihi enim ... audirem paulo ante
contigit. roges me qualem naturam deorum esse dicam: nihil fortasse respondeam; quaeras putemne talem esse qualis modo a te sit exposita: nihil dicam
mihi videri minus.
Sed ante quam adgrediar ad ea quae a te disputata
sunt de te ipso dicam quid sentiam.
|
| book 1, section 58: ... te mirifice diligi intellegebam, arbitrabar illum propter benivolentiam uberius id dicere. ego autem, etsi vereor
laudare praesentem, iudico tamen de re obscura atque
difficili a te dictum esse dilucide, neque sententiis solum copiose sed verbis etiam |
| book 1, section 59: ... bene refellerentur, cum
a principe Epicureorum accepissem quem ad modum
dicerentur. non igitur ille ut plerique, sed isto modo
ut ... ingenium (bona venia me
audies) in tam leves ne dicam in tam ineptas sententias incidisse.
|
| book 1, section 60: ... Nec ego nunc ipse aliquid adferam melius. ut enim modo dixi, omnibus fere in rebus sed
maxime in physicis quid non sit citius quam quid sit
dixerim. roges me quid aut quale sit deus: auctore
utar |
| book 1, section 61: ... tuus (nam cum illo
malo disserere quam tecum) quid dicit quod non modo
philosophia dignum esset sed mediocri prudentia? |
| book 1, section 62: ... gentium generumque hominibus ita videretur, id satis magnum argumentum
esse dixisti cur esse deos confiteremur. quod cum leve
per se |
| book 1, section 63: Quid Diagoras, Atheos
qui dictus est, posteaque Theodorus nonne aperte deorum naturam sustulerunt? nam... de divis neque ut sint neque ut non sint
habeo dicere", Atheniensium iussu urbe atque agro est
exterminatus librique eius ... quidem effugere potuisset. Quid de sacrilegis, quid de impiis periurisque dicemus?
Tubulus si Lucius umquam,
si Lupus |
| book 1, section 65: ... regno et licentia;
hinc quodcumque in solum venit, ut dicitur, effingis atque efficis. Quae primum nullae sunt. nihil est |
| book 1, section 68: ... ? Quod cum efficere vultis, in dumeta conrepitis. ita enim dicebas, non corpus esse
in deo sed quasi corpus, nec |
| book 1, section 69: ...
Hoc persaepe facitis, ut, cum aliquid non veri simile
dicatis et effugere reprehensionem velitis, adferatis
aliquid quod omnino ne |
| book 1, section 70: hoc dicere turpius est quam
illud quod vult non posse defendere. ...
"aut etiam aut non" negavit esse necessarium; quo quid
dici potuit obtusius? Urguebat Arcesilas Zenonem,
cum ipse falsa omnia diceret quae sensibus viderentur,
Zenon autem non nulla visa esse ... visum esset falsum, nullum
esset verum: omnes sensus veri nuntios dixit esse.
Nihil horum nisi †valde; graviorem enim plagam |
| book 1, section 73: ... etsi quaedam commutavit, ut quod paulo
ante de inclinatione atomorum dixi, tamen pleraque
dicit eadem, atomos inane, imagines infinitatem locorum innumerabilitatemque mundorum, eorum |
| book 1, section 74: ...
fateor solum sed etiam facile patior; cum quidem semel
dicta sunt, quid est quod Velleius intellegere possit
Cotta non ... neque tu me celas ut
Pythagoras solebat alienos, nec consulto dicis occulte
tamquam Heraclitus, sed, quod inter nos liceat, ne |
| book 1, section 75: ... nihil
solidi nihil expressi nihil eminentis, sitque pura levis
perlucida. dicemus igitur idem quod in Venere Coa:
corpus illud non |
| book 1, section 78: At mehercule ego
(dicam enim ut sentio) quamvis amem ipse me tamen
non audeo dicere pulchriorem esse me quam ille fuerit
taurus qui vexit |
| book 1, section 79: ... a laeva Roscius exoritur.
pace mihi liceat caelestes dicere vestra:
mortalis visus pulchrior esse deo. |
| book 1, section 81: ... ista tam absurda defendes? Nobis
fortasse sic occurrit ut dicis; a parvis enim Iovem
Iunonem Minervam Neptunum Vulcanum |
| book 1, section 83: ... animis consuetudine inbutis petere testimonium veritatis? isto
enim modo dicere licebit Iovem semper barbatum,
Apollinem semper inberbem, caesios oculos |
| book 1, section 84: ...
innumerabilis. an sine nominibus sunt? istud quidem ita vobis dicere necesse est; quid enim attinet,
cum una facies sit... deum? profecto
non putas.
"Quid ergo, solem dicam aut lunam aut caelum
deum? ergo etiam beatum: quibus |
| book 1, section 86: ... de homine minime vafro male existimant. dubium est enim utrum dicat aliquid esse beatum et inmortale an si quod sit ... qui magis
ea quae timenda esse negaret timeret, mortem dico
et deos: quibus mediocres homines non ita valde moventur, |
| book 1, section 88: ... non
crederes leones et pantheras esse, cum tibi quales
essent dicerentur, si vero de elephanto quis diceret,
etiam rideri te putares.
|
| book 1, section 90: ...
Nec vero intellego cur maluerit Epicurus deos hominum similes dicere quam homines deorum. quaeres
quid intersit; si enim hoc illi simile sit, esse illud huic.
video, sed hoc dico, non ab hominibus formae figuram
venisse ad deos; di... dii inmortales: non ergo illorum humana
forma sed nostra divina dicenda est.
Verum hoc quidem ut voletis; illud |
| book 1, section 91: ... in terras et sic homines
patrum similes extitisse? vellem diceretis; deorum
cognationem agnoscerem non invitus. nihil tale dicitis, sed casu esse factum ut essemus similes deorum.
Et |
| book 1, section 93: ... modo Epicurus et
Metrodorus et Hermarchus contra Pythagoram Platonem Empedoclemque dixerunt, sed meretricula
etiam Leontium contra Theophrastum scribere ausast
—scito... licentiae. Et soletis
queri; Zeno quidem etiam litigabat; quid dicam
Albucium; nam Phaedro nihil elegantius nihil humanius, sed stomachabatur senex si quid asperius
dixeram, cum Epicurus Aristotelem vexarit contumeliosissime, Phaedoni Socratico turpissime male dixerit,
Metrodori sodalis sui fratrem Timocraten, quia nescio
quid in ... Socraten ipsum parentem
philosophiae Latino verbo utens scurram Atticum
fuisse dicebat, Chrysippum numquam nisi Chrysippam
vocabat.
|
| book 1, section 94: ... tamquam senatum
philosophorum recitares, summos viros desipere delirare dementis esse dicebas. quorum si nemo verum
vidit de natura deorum, verendum ... ne nulla sit
omnino.
Nam ista quae vos dicitis sunt tota commenticia, vix digna lucubratione anicularum. non enim
|
| book 1, section 95: ... nam quod et maris
deos et feminas esse dicitis, quid sequatur videtis.
equidem mirari satis non possum unde ... si non sit bipes, aut ista sive beatitas sive
beatitudo dicendast (utrumque omnino durum, sed usu
mollienda nobis verba |
| book 1, section 96: nihil aliud dicis nisi "Numquam vidi solem aut mundum beatum". Quid mundum
... igitur
non sescenta milia esse mundorum sed innumerabilia
ausus es dicere? "Ratio docuit." Ergo hoc te ratio non
docebit, cum |
| book 1, section 97: An quicquam tam puerile dici
potest (ut eundem locum diutius urgeam) quam si ... genera beluarum, quae in rubro mari Indiave gignantur,
nulla esse dicamus? atqui ne curiosissimi quidem
homines exquirendo audire tam multa |
| book 1, section 98: ... et mentem videbas; quibus
detractis deum tamen nosse te dicis, modo liniamenta
maneant. hoc est non considerare sed quasi |
| book 1, section 101: ... odore mortuae.
possum de ichneumonum utilitate de crocodilorum de
faelium dicere, sed nolo esse longus. ita concludam, tamen beluas a |
| book 1, section 105:
Sic enim dicebas, speciem dei percipi cogitatione non
sensu, nec esse in ... inanem
vocant, vos autem adventum in animos et introitum
imaginum dicitis.
|
| book 1, section 106: ... videre de M. Octavio deferentem sitellam, tum eum motum animi dico esse
inanem, tu autem et Gracchi et Octavi imagines |
| book 1, section 109: ... fit visionum, ut e multis una
videatur." Puderet me dicere non intellegere, si vos ipsi
intellegeretis qui ista defenditis. |
| book 1, section 113: ... quae ad beatam vitam pertineant ventre metiri, neque id semel dicit sed saepius.
adnuere te video, nota enim tibi sunt; |
| book 1, section 115: ... Ti. Coruncanium aut P. Scaevolam pontifices maximos te audire dicas, non eum qui sustulerit omnem
funditus religionem nec manibus ... aras everterit. quid
est enim cur deos ab hominibus colendos dicas, cum
dei non modo homines non colant sed omnino |
| book 1, section 118: Quid i qui dixerunt totam de dis inmortalibus
opinionem fictam esse ab hominibus ... ea quae
prodessent hominum vitae deorum in numero habita
esse dixit, quam tandem religionem reliquit?
|
| book 1, section 121: ... tum principia mentis quae sunt in eodem universo
deos esse dicit, tum animantes imagines quae vel prodesse nobis solent vel ... et gratiam
sustulit. cum enim optimam et praestantissumam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam:
tollit id |
| book 1, section 123: ... nullos esse deos Epicuro videri, quaeque is de deis inmortalibus dixerit invidiae
detestandae gratia dixisse; neque enim tam desipiens
fuisset ut homunculi similem deum |
| book 1, section 124: ... ut nulla gratia nulla hominum caritate teneatur, valeat—quid enim
dicam "propitius sit"; esse enim propitius potest nemini,
quoniam ut dicitis omnis in inbecillitate est et gratia
et caritas.' |
| book 2, section 1:
Quae cum Cotta dixisset, tum Velleius Ne ego
inquit incautus, qui cum |
| book 2, section 2: ... ut nostri stabilem certamque sententiam. nam contra Epicurum satis superque dictum est;
sed aveo audire tu ipse Cotta quid sentias.'
An inquit oblitus es quid initio dixerim, facilius
me, talibus praesertim de rebus, quid non sentirem
quam quid sentirem posse dicere?
|
| book 2, section 3: ... liqueret, tamen te vicissim audire vellem,
cum ipse tam multa dixissem.
Tum Balbus: Geram tibi morem et agam |
| book 2, section 4: ... regantur? quod ni
ita esset, qui potuisset adsensu omnium dicere Ennius
"aspice hoc sublime candens, quem invocant omnes
Iovem" |
| book 2, section 6: ... praefectura Reatina Romam venienti noctu duo iuvenes cum equis albis dixissent regem Persem illo die captum, cum senatui nuntiavisset, |
| book 2, section 7: ... monstrari portendi praedici, ex quo illa ostenta monstra portenta prodigia dicuntur. Quod si ea ficta credimus licentia fabularum, Mopsum Tiresiam |
| book 2, section 13: Cleanthes quidem noster quattuor de causis dixit in
animis hominum informatas deorum esse notiones. primam posuit eam de qua modo dixi, quae orta esset ex
praesensione rerum futurarum; alteram quam |
| book 2, section 16: ... Chrysippus
quidem, quamquam est acerrimo ingenio, tamen ea
dicit ut ab ipsa natura didicisse, non ut ipse repperisse ... id quo illa conficiuntur homine melius. id autem quid potius dixeris quam deum? Etenim
si di non sunt, quid esse |
| book 2, section 18: ... umore aliud ab igni aliud ab aere eo quem spiritum
dicimus. illud autem quod vincit haec omnia, rationem
dico et, si placet pluribus verbis, mentem consilium
cogitationem prudentiam, |
| book 2, section 19: ... rerum consentiens
conspirans, continuata cognatio quem non coget ea quae
dicuntur a me conprobare? possetne uno tempore florere, dein vicissim |
| book 2, section 23: ...
Sed quoniam coepi secus agere atque initio dixeram
(negaram enim hanc primam partem egere oratione,
quod esset |
| book 2, section 29: ... gignuntur e terra radicibus inesse principatus putatur. principatum autem id dico quod Graeci ἡγεμονικὸν vocant, quo nihil in quoque |
| book 2, section 31: absurdum igitur
est dicere, cum homines bestiaeque hoc calore teneantur et propterea moveantur |
| book 2, section 35: Neque enim dici potest in ulla rerum
institutione non esse aliquid extremum |
| book 2, section 36: ... quam eam naturam quae
omnis res sit conplexa non optumam dici, aut, cum sit
optuma, non primum animantem esse, deinde |
| book 2, section 39: ... ea quoque rectissime et animantia esse et
sentire atque intellegere dicantur.
|
| book 2, section 44: ... quod eorum motus in orbem circumque ferretur; nec vero dici potest vi quadam maiore fieri ut contra naturam astra |
| book 2, section 46: ... iocetur, homo non aptissimus ad iocandum minimeque resipiens patriam, et
dicat se non posse intellegere qualis sit volubilis et
rutundus |
| book 2, section 47: ... ex planis autem circulus aut orbis, qui κύκλος Graece dicitur,
his duabus formis contingit solis ut omnes earum partes |
| book 2, section 48: ... solet. nec enim
hunc ipsum mundum pro certo rutundum esse dicitis,
nam posse fieri ut sit alia figura, innumerabilesque
mundos |
| book 2, section 49: ... quae si bis bina
quot essent didicisset Epicurus certe non diceret; sed
dum palato quid sit optimum iudicat, "caeli palatum |
| book 2, section 51: ... et ratos. quod
eo est admirabilius in is stellis quas dicimus, quia tum
occultantur tum rursus aperiuntur, tum adeunt tum
|
| book 2, section 52: ... certam et definitam necesse est. Nam ea quae Saturni
stella dicitur Φαίνων que a Graecis nominatur, quae a
terra abest... hanc propius
a terra Iovis stella fertur, quae Φαέθων dicitur, eaque
eundem duodecim signorum orbem annis duodecim
conficit easdemque |
| book 2, section 53: ... terraeque proxuma stella
Veneris, quae Φωσφόρος Graece Lucifer Latine dicitur
cum antegreditur solem, cum subsequitur autem Ἕσπερος ; ea |
| book 2, section 54: ... conversio, nec
habent aetherios cursus neque caelo inhaerentes, ut
plerique dicunt physicae rationis ignari; non est enim
aetheris ea natura |
| book 2, section 57: ... disputationis principium duxero.
Zeno igitur naturam ita definit ut eam dicat ignem esse
artificiosum ad gignendum progredientem via. censet
enim ... manus efficiat
id multo artificiosius naturam efficere, id est ut dixi
ignem artificiosum magistrum artium reliquarum. Atque hac quidem ratione |
| book 2, section 58: ... natura non artificiosa solum sed
plane artifex ab eodem Zenone dicitur, consultrix et
provida utilitatum oportunitatumque omnium. atque
ut ceterae ... vel providentia appellari recte possit (Graece
enim πρόνοια dicitur), haec potissimum providet et in
is maxime est occupata |
| book 2, section 59:
Dictum est de universo mundo, dictum etiam est de
sideribus, ut iam prope modum appareat |
| book 2, section 62: ... utilitates quasque gignebant, atque is quidem
nominibus quae paulo ante dicta sunt quae vis sit in
quoque declaratur deo.
... Castor et Pollux
hinc Aesculapius hinc Liber etiam (hunc dico Liberum
Semela natum, non eum quem nostri maiores auguste
|
| book 2, section 64: ... qui deus Graece id ipsum nomen habet: Κρόνος enim
dicitur, qui est idem χρόνος id est spatium temporis.
... casibus appellamus a iuvando Iovem, a poetis
"pater divomque hominumque" dicitur, a maioribus autem nostris optumus maxumus, et quidem ante |
| book 2, section 65: ...
nas habere—hunc igitur Ennius, ut supra dixi, nuncupat ita dicens "aspice hoc sublime candens, quem invocant omnes Iovem" planius ... quod lucet quicquid est";
hunc etiam augures nostri cum dicunt "Iove fulgente
tonante": dicunt enim "caelo fulgente et tonante". Euripides autem ut multa |
| book 2, section 67: ... Graecis (ea est enim quae ab illis
Ἑστία dicitur); vis autem eius ad aras et focos pertinet, itaque |
| book 2, section 68: ... volunt, Dianam autem et
lunam eandem esse putant, cum sol dictus sit vel quia
solus ex omnibus sideribus est tantus ... nostros Iunonem Lucinam in pariendo invocant. quae
eadem Diana Omnivaga dicitur non a venando sed
quod in septem numeratur tamquam |
| book 2, section 69: Diana
dicta quia noctu quasi diem efficeret. adhibetur autem
ad partus, ... nominantur; concinneque ut multa Timaeus, qui cum in historia dixisset qua nocte natus Alexander esset eadem Dianae
Ephesiae templum |
| book 2, section 70: ... Titanis ut cum Gigantibus sua propria bella gesserunt.
haec et dicuntur et creduntur stultissime et plena sunt
futtilitatis summaeque levitatis.
|
| book 2, section 72: ... deorum pertinerent diligenter retractarent et tamquam relegerent, i
sunt dicti religiosi ex relegendo, tamquam elegantes
ex eligendo, tamquam |
| book 2, section 73: ... Nam vobis Vellei minus notum est quem ad
modum quidque dicatur; vestra enim solum legitis
vestra amatis, ceteros causa incognita condemnatis.
velut a te ipso hesterno die dictumst anum fatidicam
Pronoean a Stoicis induci id est Providentiam. quod eo
errore dixisti, quia existumas ab is providentiam fingi
quasi quandam deam |
| book 2, section 74: sed id praecise dicitur: ut, si
quis dicat Atheniensium rem publicam consilio regi,
desit illud "Arii pagi", sic, cum dicimus providentia
mundum administrari, deesse arbitrato "deorum", plene
autem et perfecte sic dici existumato, providentia
deorum mundum administrari. Ita salem istum, quo
|
| book 2, section 75:
Dico igitur providentia deorum mundum et omnes
mundi partes et |
| book 2, section 80: ... esse deos, quorum insignem
vim et inlustrem faciem videremus, solem dico et lunam et vagas stellas et inerrantes et caelum ... divina mente atque prudentia. Ac de prima quidem parte satis dictum est.
|
| book 2, section 82: ... esse corpora et
inane quaeque is accidant. Sed nos cum dicimus natura constare administrarique mundum, non ita dicimus ut glaebam aut fragmentum lapidis aut aliquid
eius modi |
| book 2, section 86: ... natura
administrari; ut, si qui dentes et pubertatem natura
dicat existere, ipsum autem hominem cui ea existant
non constare ... quae
natura administrantur seminator et sator et parens ut
ita dicam atque educator et altor est mundus omniaque
sicut membra |
| book 2, section 91: ... , qui
constat ex altissimis ignibus (mutuemur hoc quoque
verbum, dicaturque tam aether Latine quam dicitur aer,
etsi interpretatur Pacuvius: "hoc, quod memoro, nostri
caelum Grai perhibent aethera"—quasi vero non
Graius hoc dicat. "at Latine loquitur." si quidem nos
non quasi Graece |
| book 2, section 96: ... cogitemus tantas quantae quondam
eruptione Aetnaeorum ignium finitimas regiones obscuravisse dicuntur, ut per biduum nemo hominem
homo agnosceret, cum autem |
| book 2, section 97: Quis enim hunc hominem dixerit, qui,
cum tam certos caeli motus tam ratos astrorum ... viderit, neget in
his ullam inesse rationem eaque casu fieri dicat, quae
quanto consilio gerantur nullo consilio adsequi possumus. an, |
| book 2, section 98: ... oculis quodam modo contemplari pulchritudinem rerum
earum quas divina providentia dicimus constitutas.
Ac principio terra universa cernatur, locata in |
| book 2, section 99: ... pecudum pastus, quae vita silvestrium. quid iam de hominum genere dicam, qui quasi
cultores terrae constituti non patiuntur eam nec |
| book 2, section 103: ... interiectuque terrae repente
deficit. Isdemque spatiis eae stellae quas vagas dicimus circum terram feruntur eodemque modo oriuntur
et occidunt, quarum |
| book 2, section 105: ... cupientis.
extremusque adeo duplici de cardine vertex
dicitur esse polus."
Hunc circum Arctoe duae feruntur... ex is altera apud Graios Cynosura vocatur,
altera dicitur esse Helice,
cuius quidem clarissimas stellas totis noctibus |
| book 2, section 107: ... tereti cervice reflexum
optutum in cauda maioris figere dicas.
|
| book 2, section 109: ... Nepai.
Septentriones autem sequitur
Arctophylax, vulgo qui dicitur esse Bootes,
quod quasi temone adiunctam prae se |
| book 2, section 117: ... spiritum praebet animantibus. Quem complexa summa
pars caeli, quae aetheria dicitur, et suum retinet ardorem tenuem et nulla admixtione concretum ... momenta sustentant; sunt
enim rutunda, quibus formis, ut ante dixisse videor,
minime noceri potest.
|
| book 2, section 118: ... ex quo eventurum nostri putant id de quo
Panaetium addubitare dicebant, ut ad extremum omnis
mundus ignesceret, cum umore consumpto |
| book 2, section 119: ... in stellarum ratione
multus vobis videri, maximeque earum quae errare
dicuntur; quarum tantus est concentus ex dissimillimis motibus, ut, cum |
| book 2, section 120: ... si propter sati sint, ut a
pestiferis et nocentibus refugere dicuntur nec eos ulla
ex parte contingere.
|
| book 2, section 123: ... incidit arripiunt idque consumunt. pina vero
(sic enim Graece dicitur) duabus grandibus patula conchis cum parva squilla quasi societatem |
| book 2, section 125: Ranae autem marinae dicuntur obruere
sese harena solere et moveri prope aquam, ad |
| book 2, section 126: ... herbam quaerere quae dictamnus vocaretur, quam cum gustavissent sagittas excidere dicunt
e corpore;
|
| book 2, section 127: ... cervaeque paulo ante partum perpurgant
se quadam herbula quae seselis dicitur. Iam illa cernimus, ut contra vim et metum suis |
| book 2, section 129: Quid
dicam quantus amor bestiarum sit in educandis custodiendisque is quae ... et
sustinentur et fetum fundunt; testudines autem et crocodilos dicunt, cum in terra partum ediderint, obruere
ova, deinde discedere: |
| book 2, section 130: ... etiam conserit; magnam enim vim seminum secum frumenti similium dicitur deportare.
|
| book 2, section 131: ... celeres et certi diriguntur. Multa praetereunda sunt et tamen multa dicuntur.
|
| book 2, section 133: ... et nihil intellegentium causa
tantum laborasse. quorum igitur causa quis dixerit
effectum esse mundum? eorum scilicet animantium
quae ratione |
| book 2, section 138: ... depellantur tum
astringentibus se intestinis tum relaxantibus, haud sane
difficile dictu est, sed tamen praetereundum est, ne
quid habeat iniucunditatis |
| book 2, section 139: Quid dicam de ossibus; quae subiecta corpori mirabiles commissuras habent et |
| book 2, section 145: ... et figurarum
†tum venustatem atque ordinem et ut ita dicam decentiam oculi iudicant, atque etiam alia maiora: nam
et |
| book 2, section 147: ... mihi dari vellem Cotta eloquentiam. quo enim tu illa modo diceres,
quanta primum intellegentia deinde consequentium rerum cum primis coniunctio |
| book 2, section 148: ... ad oblectationem necessarias. Iam
vero domina rerum, ut vos soletis dicere, eloquendi vis
quam est praeclara quamque divina. quae primum |
| book 2, section 149: ... partes pellit
oris; itaque plectri similem linguam nostri solent dicere, chordarum dentes, nares cornibus is quae ad nervos resonant |
| book 2, section 150: ... manus est admotione
digitorum. Atque haec oblectationis, illa necessitatis,
cultus dico agrorum extructionesque tectorum, tegumenta corporum vel texta vel suta |
| book 2, section 154: ... omniaque quae sint in his urbibus
eorum populorum recte esse dicuntur, sic quaecumque sunt in omni mundo deorum atque hominum
|
| book 2, section 156: ... an hominum causa gignere videtur? quid
de vitibus olivetisque dicam, quarum uberrumi laetissumique fructus nihil omnino ad bestias pertinent; |
| book 2, section 157: ... ut fides
igitur et tibias eorum causa factas dicendum est qui
illis uti possent, sic ea quae dixi is solis confitendum
est esse parata qui utuntur, nec, ... ex is aut rapiunt, illarum quoque causa
ea nata esse dicemus. neque enim homines murum
aut formicarum causa frumentum condunt ... et liberorum et familiarum suarum; itaque
bestiae furtim ut dixi fruuntur, domini palam et libere;
|
| book 2, section 160: ... ;
cui quidem ne putesceret animam ipsam pro sale datam dicit esse Chrysippus; qua pecude, quod erat ad
vescendum hominibus apta, nihil genuit natura fecundius. quid multitudinem suavitatemque piscium dicam,
quid avium; ex quibus tanta percipitur voluptas, ut |
| book 2, section 164: ... continuatione distantium, deos
consulere censemus ob has causas quas ante diximus,
his quoque hominibus consulunt qui has nobiscum
terras ab |
| book 2, section 167: ... si quidem satis a nostris
et a principe philosophiae Socrate dictum est de ubertatibus virtutis et copiis.
|
| book 2, section 168: ...
Haec mihi fere in mentem veniebant quae dicenda
putarem de natura deorum. tu autem Cotta si me
|
| book 3, section 1:
Quae cum Balbus dixisset, tum adridens Cotta
Sero inquit mihi Balbe praecipis quid defendam. ego
enim te disputante quid contra dicerem mecum ipse
meditabar, neque tam refellendi tui causa quam |
| book 3, section 3: ... eorum membrorum usum nullum habere, ludere videtur satisque
putare si dixerit esse quandam beatam naturam et
aeternam.
|
| book 3, section 4: ... A Balbo autem animadvertisti credo quam
multa dicta sint quamque etiam si minus vera tamen
apta inter se et cohaerentia. itaque cogito ut dixi non
tam refellere eius orationem quam ea quae minus |
| book 3, section 5: ... sequor, habeoque C. Laelium augurem eundemque sapientem quem potius audiam dicentem de religione
in illa oratione nobili quam quemquam principem |
| book 3, section 8:
Dic igitur inquit quid requiras .
Egone, primum... quom perspicuum in
istam partem ne egere quidem oratione dixisses, quod
esset perspicuum et inter omnis constaret deos esse ,
de eo ipso tam multa dixeris.
Quia te quoque inquit animadverti Cotta saepe
cum in foro diceres quam plurimis posses argumentis
onerare iudicem, si modo eam |
| book 3, section 11: ... res opinione
stultorum iudicari, vobis praesertim qui illos insanos
esse dicatis? "At enim praesentis videmus deos, ut
apud Regillum Postumius... quos Homerus, qui recens ab illorum
aetate fuit, sepultos esse dicit Lacedaemone, eos tu
cum cantheriis albis nullis calonibus obviam |
| book 3, section 12: ... in
acie pugnare potuisse; aut si hoc fieri potuisse dicis,
doceas oportet quo modo, nec fabellas aniles proferas. |
| book 3, section 13: ... Graecorum etiam est volgare
proverbium, qui quae adfirmant certiora esse dicunt
quam illa quae apud Sagram. his igitur auctoribus
nonne |
| book 3, section 14: ... tamen commune solacium; praesertim cum
vos idem fato fieri dicatis omnia, quod autem semper
ex omni aeternitate verum fuerit |
| book 3, section 15: "At medici quoque" (ita enim dicebas)
"saepe falluntur". Quid simile medicina, cuius ego rationem video... vocem equidem numquam audivi;
tibi, si audivisse te dicis, credam, etsi Faunus omnino
quid sit nescio. Non igitur |
| book 3, section 16:
Nam Cleanthes ut dicebas quattuor modis informatas in animis hominum putat deorum esse notiones.
unus is modus est de quo satis dixi, qui est susceptus
ex praesensione rerum futurarum; alter ex... copia; quartus
ex astrorum ordine caelique constantia. De praesensione diximus. De perturbationibus caelestibus et maritimis et terrenis non possumus dicere cum ea fiant
non esse multos qui illa metuant |
| book 3, section 17: ... disputabimus de providentia
deorum, de qua plurima a te Balbe dicta sunt;
|
| book 3, section 18: eodemque illa etiam differemus, quod Chrysippum dicere
aiebas, quoniam esset aliquid in rerum natura quod
ab ... brevis et acutulas conclusiones in eam partem sermonis quam modo
dixi differemus; eodemque tempore illa omnia quae
a te physice dicta sunt de vi ignea deque eo calore
ex quo omnia generari dicebas loco suo quaerentur;
omniaque quae a te nudius tertius dicta sunt, cum
docere velles deos esse, quare et |
| book 3, section 19: ... quibus de quaestionibus tu quidem strictim nostri autem multa solent dicere, sed ab hac ea
quaestione quae nunc in manibus |
| book 3, section 20: ... Itaque quoniam quattuor in
partes totam quaestionem divisisti de primaque diximus, consideremus secundam; quae mihi talis videtur
fuisse, ut, cum... essent, ostenderes nullos esse. A consuetudine oculorum animum
abducere difficillimum dicebas, sed, cum deo nihil
praestantius esset, non dubitabas quin |
| book 3, section 21: ... Sed cum mundo
negas quicquam esse melius, quid dicis melius? si pulchrius, adsentior; si aptius ad utilitates nostras, id
quoque adsentior; sin autem id dicis, nihil esse mundo
sapientius, nullo modo prorsus adsentior, non |
| book 3, section 23: ... quidem mathematicus musicus, omni denique doctrina
eruditus, postremo philosophus. Saepe dixisti nihil fieri
sine deo, nec ullam vim esse naturae |
| book 3, section 24: ... omnis
motus omniaque quae certis temporibus ordinem suum
conservant divina dicimus, ne tertianas quoque febres
et quartanas divinas esse dicendum sit, quarum reversione et motu quid potest esse constantius. |
| book 3, section 25: ... aram confugitis ad
deum.
Et Chrysippus tibi acute dicere videbatur, homo sine
dubio versutus et callidus (versutos eos |
| book 3, section 28: ... oratio de convenientia consensuque naturae, quam quasi cognatione
continuatam conspirare dicebas, illud non probabam,
quod negabas id accidere potuisse nisi |
| book 3, section 35: ... , quem ipsum non omnes interpretantur uno modo, †quoniam quid diceret
quod intellegi noluit† omittamus; vos autem ita dicitis, omnem vim esse ignem, itaque et animantis cum
calor |
| book 3, section 36: ... praeter animam, unde animantium quoque constet animus, ex quo animal dicitur? quo modo autem hoc
quasi concedatur sumitis, nihil esse... ut sentiamus, non potest ipse esse sine sensu."
Rursus eadem dici possunt: quidquid est enim quod
sensum habeat, id necesse |
| book 3, section 38: ... ad
deos; hominum enim societas et communitas, ut vos
dicitis, iustitiam procreavit. Temperantia autem constat ex praetermittendis voluptatibus corporis: |
| book 3, section 39: ... volgi atque imperitorum inscitiam despicere possum, cum ea considero quae dicuntur a Stoicis.
sunt enim illa imperitorum: piscem Syri venerantur,
|
| book 3, section 41: ... sed omnino intellegi possunt? Cum fruges Cererem vinum Liberum
dicimus, genere nos quidem sermonis utimur usitato,
sed ecquem tam ...
vescatur deum credat esse? Nam quos ab hominibus
pervenisse dicis ad deos, tu reddes rationem quem ad
modum id |
| book 3, section 42: ... colitur, cuius Carthaginem
filiam ferunt, quintus in India qui Belus dicitur, sextus
hic ex Alcmena quem Iuppiter genuit, sed tertius |
| book 3, section 43: ... quas
Numa nobis reliquit, de quibus in illa aureola oratiuncula dicit Laelius, quam rationibus Stoicorum. Si
enim vos sequar, dic quid ei respondeam qui me sic
roget: "Si di ... Orcus frater
eorum deus, et illi qui fluere apud inferos dicuntur,
Acheron Cocytus Pyriphlegethon, tum Charon tum
Cerberus di putandi.
|
| book 3, section 44: ... at id quidem repudiandum; ne
Orcus quidem igitur; quid dicitis ergo de fratribus?"
Haec Carneades aiebat, non ut deos |
| book 3, section 45: ... " Quid Apollinem Volcanum Mercurium ceteros
deos esse dices, de Hercule Aesculapio Libero Castore
Polluce dubitabis? at hi... dei sunt
habendi mortalibus nati matribus. Quid Aristaeus qui
olivae dicitur inventor Apollinis filius, Theseus qui
Neptuni, reliqui quorum patres |
| book 3, section 46: ... habeantur non immortalitatibus; quod tu
quoque Balbe visus es dicere. Quo modo autem potes,
si Latonam deam putas, |
| book 3, section 47: ... est, ne illud
quidem est haec unde fluxerunt. Quid autem dicis, si
di sunt illi quos colimus et accepimus, cur |
| book 3, section 48: ... dea
ducetur et Λευκοθέα a Graecis a nobis Matuta dicetur, cum sit Cadmi filia, Circe autem et Pasiphae et
|
| book 3, section 51: ... (et ob eam speciem,
quia causam habeat admirabilem, Thaumante dicitur
esse nata). cuius si divina natura est, quid facies... efficitur quodam modo coloratis; quarum una etiam Centauros peperisse
dicitur. quod si nubes rettuleris in deos, referendae
certe erunt |
| book 3, section 52: ... Iam
si est Ceres a gerendo (ita enim dicebas), terra ipsa
dea est (et ita habetur; quae... alia Tellus); sin
terra, mare etiam, quem Neptunum esse dicebas; ergo
et flumina et fontes. itaque et Fontis delubrum |
| book 3, section 53:
Dicamus igitur Balbe oportet contra illos etiam, qui
hos deos ... hominum genere in caelum translatos
non re sed opinione esse dicunt, quos auguste omnes
sancteque veneramur. Principio Ioves tres numerant ... natam ferunt et Liberum, alterum patre Caelo, qui genuisse Minervam dicitur,
quam principem et inventricem belli ferunt, tertium
Cretensem Saturni ...
Iove tertio nati et Leda Castor et Pollux; tertii dicuntur a non nullis Alco et Melampus †euiolus, Atrei filii |
| book 3, section 54: ... proxumae superiores.
Cumque tu solem quia solus esset appellatum esse dicas, Soles ipsi quam multi a theologis proferuntur.
unus eorum ... Heliopolis appellatur, quartus is
quem heroicis temporibus Acantho Rhodi peperisse dicitur, pater Ialysi Camiri Lindi, unde Rhodii, quintus qui |
| book 3, section 56: ... Aegyptii nefas habent nominare, quintus quem colunt
Pheneatae, qui Argum dicitur interemisse ob eamque
causam Aegyptum profugisse atque Aegyptiis leges
|
| book 3, section 57: ... primus Apollinis, quem Arcades
colunt, qui specillum invenisse primusque volnus dicitur obligavisse, secundus secundi Mercuri frater: is
fulmine percussus dicitur humatus esse Cynosuris; tertius Arsippi et Arsinoae, qui primus... Apollinum antiquissimus is quem paulo
antea e Volcano natum esse dixi custodem Athenarum,
alter Corybantis filius natus in Creta, |
| book 3, section 58: ... item plures, prima Iovis et Proserpinae, quae pinnatum Cupidinem genuisse dicitur, secunda notior quam Iove tertio et Latona natam accepimus;... habemus, primum Iove et Proserpina natum, secundum Nilo, qui Nysam dicitur interemisse,
tertium Cabiro patre, eumque regem Asiae praefuisse
dicunt, cui Sabazia sunt instituta, quartum Iove et
Luna, cui |
| book 3, section 59: ... quae nupsit Volcano, sed ex ea
et Marte natus Anteros dicitur, quarta Syria Cyproque
concepta, quae Astarte vocatur, quam Adonidi nupsisse
proditum est. Minerva prima quam Apollinis matrem
supra diximus, secunda orta Nilo, quam Aegyptii Saietae colunt, tertia illa quam a Iove generatam supra diximus, quarta Iove nata et Coryphe Oceani filia, quam
... nominant et quadrigarum inventricem
ferunt, quinta Pallantis, quae patrem dicitur interemisse virginitatem suam violare conantem, cui pinnarum talaria adfigunt.
|
| book 3, section 60: Cupido primus Mercurio et Diana
prima natus dicitur, secundus Mercurio et Venere secunda, tertius qui idem est |
| book 3, section 64: ... a philosophia pellatur error, ut, cum
de dis inmortalibus disputemus, dicamus digna dis
inmortalibus. de quibus habeo ipse quid sentiam, non
habeo autem quid tibi adsentiar. Neptunum esse dicis
animum cum intellegentia per mare pertinentem, idem
de Cerere; |
| book 3, section 65: ... valde videtur; nam et
maiora exspecto et is quae dicta sunt vehementer adsentior.
Tum Balbus Interpellare te... : sources are not immediately clear
Cicero ... cum multa dixisset quae ad eversionem religionum valerent, ait tamen Cotta |
| book 3, section 66: ... hanc videlicet rationem, quam vos divino beneficio
homini solum tributam dicitis, bestiae non habent;
videsne igitur quanto munere deorum simus |
| book 3, section 72: ... pugnare ratione,
qui "in amore summo summaque inopia suave" esse
dicit
parentem habere avarum inlepidum in liberos
difficilem |
| book 3, section 73: ... esse potuerunt? o
praeclarum munus deorum; ut Phormio possit dicere:
cedo senem; iam instructa sunt mihi in corde |
| book 3, section 76: ... hi quidem homunculi, sed tamen ridiculi: "quis enim te adhibuisset" dixerit quispiam "si ista non essent". contra deum licet
disputare |
| book 3, section 77: ... in beneficio putarentur. Et si verum est quod Aristo Chius
dicere solebat, nocere audientibus philosophos is qui
bene dicta male interpretarentur (posse enim asotos
ex Aristippi, acerbos e |
| book 3, section 78: ... is quos scierit ea
perverse et inprobe ussuros. Nisi forte dicitis eam
nescisse. Utinam quidem; sed non audebitis, non enim |
| book 3, section 79: ... malis omnes sumus, quibus vos optume consultum a dis inmortalibus dicitis. nam ut nihil
interest utrum nemo valeat an nemo |
| book 3, section 82: ... necatis. Et
praedones multi saepe poenas dant, nec tamen possumus dicere non pluris captivos acerbe quam praedones
necatos. Anaxarchum Democriteum ... tyranno
excarnificatum accepimus, Zenonem Eleatem in tormentis necatum; quid dicam de Socrate, cuius morti
inlacrimare soleo Platonem legens? Videsne |
| book 3, section 83: Diogenes quidem Cynicus dicere solebat
Harpalum, qui temporibus illis praedo felix habebatur,
contra deos testimonium dicere, quod in illa fortuna
tam diu viveret. Dionysius, de quo ante dixi, cum fanum Proserpinae Locris expilavisset, navigabat Syracusas; isque cum... laneum pallium iniecit,
cum id esse ad omne anni tempus diceret. idemque
Aesculapi Epidauri barbam auream demi iussit; neque
enim |
| book 3, section 84: ... Graeciae inscriptum esset "bonorum deorum",
uti se eorum bonitate velle dicebat. idem Victoriolas
aureas et pateras coronasque, quae simulacrorum porrectis ... sustinebantur, sine dubitatione tollebat
eaque se accipere non auferre dicebat; esse enim
stultitiam a quibus bona precaremur ab is porrigentibus et dantibus nolle sumere. eundemque ferunt haec
quae dixi sublata de fanis in forum protulisse et per
praeconem |
| book 3, section 86: ... ne in regnis quidem reges omnia minima curant": sic
enim dicitis. Quasi ego paulo ante de fundo Formiano
P. Rutili |
| book 3, section 88: ... Pythagoras, cum in geometria quiddam novi invenisset, Musis bovem immolavisse dicitur; sed id quidem non credo, quoniam ille
ne Apollini... .
Inproborum igitur prosperitates secundaeque res redarguunt, ut Diogenes dicebat, vim omnem deorum
ac potestatem.
|
| book 3, section 89: ... dis inmortalibus. at Diagoras cum Samothracam venisset Atheus ille qui dicitur, atque ei quidam
amicus "tu, qui deos putas ... idemque, cum
ei naviganti vectores adversa tempestate timidi et perterriti dicerent non iniuria sibi illud accidere qui illum
in eandem |
| book 3, section 90: ... ne excusatio quidem est inscientiae. Quem vos praeclare defenditis,
cum dicitis eam vim deorum esse, ut etiam si quis
morte ... poetae Stoicos depravarint an Stoici poetis dederint auctoritatem non facile dixerim;
|
| book 3, section 91: portenta enim
ab utrisque et flagitia dicuntur. neque enim quem Hipponactis iambus laeserat aut qui erat ... Hippocrate potius quam ab
Aesculapio datam iudico, nec Lacedaemoniorum disciplinam dicam umquam ab Apolline potius Spartae
quam a Lycurgo datam. |
| book 3, section 92: ... et conservare urbis tantas atque talis; vos enim
ipsi dicere soletis nihil esse quod deus efficere non
possit, et ... sic numine deorum omnia fingi moveri mutarique posse. neque id dicitis superstitiose atque aniliter
sed physica constantique ratione; materiam enim |
| book 3, section 93: ...
genus humanum esse contemptum?
Sed quo modo idem dicitis non omnia deos persequi,
idem voltis a diis inmortalibus ... de
somniorum veritate sententia), atque idem etiam vota
suscipi dicitis oportere? Nempe singuli vovent, audit
igitur mens divina etiam... a te Balbe innumerabiles explicati
sunt?
Haec fere dicere habui de natura deorum, non ut
eam tollerem sed ... obscura
et quam difficiles explicatus haberet.'
Quae cum dixisset, Cotta finem.
|
| book 3, section 94: ... sed
quoniam advesperascit, dabis nobis diem aliquem ut
contra ista dicamus. est enim mihi tecum pro aris et
focis certamen ... atque delubris
proque urbis muris, quos vos pontifices sanctos esse
dicitis diligentiusque urbem religione quam ipsis moenibus cingitis; quae deseri |
| book 3, section 95: ... Stoicorum de natura deorum oratio.
Haec cum essent dicta, ita discessimus, ut Velleio
Cottae disputatio verior, mihi Balbi |
|
|